ADHD en emotiecontrole

Emoties, waar denk je aan? Het is niet alleen voor mensen met ADHD moeilijk om te reageren op emoties of om na te gaan hoe je er mee om kan gaan. Kinderen met ADHD zijn vaak wel veel gevoeliger en hebben moeite om de emoties goed te reguleren en controleren. Iemand met ADHD voelt vaak emoties goed aan, maar dan is het veel heviger, als ze blij zijn, zijn ze echt enthousiast en als ze boos zijn, dan zijn ze ook echt boos. Soms lijken emoties ook wat langer te duren omdat ze er in blijven hangen, ze kunnen dingen moeilijker loslaten.

Uiting van emoties

Emotiecontrole kan lastig zijn, als je je emoties niet goed kunt beheersen kan dat zich op verschillende manieren uiten. Iemand kan snel gefrustreerd zijn door een kleine gebeurtenis bijvoorbeeld, of iemand kan heftig reageren op kritiek, wat ze willen moet vaak ook direct gebeuren, langer ongerust zijn ook over kleine dingen (ook sneller ongerust) en vaak moeite om rustiger te worden als ze echt boos zijn.

Maar er zijn meer dingen die een rol spelen waardoor het onderdeel emotiecontrole lastig is. Iemand met ADHD vindt het moeilijker om naar zichzelf te kijken en dan te kalmeren en dat heeft gevolgen:

• Ze zijn bang om aan een taak te beginnen.
• Ze vermijden interactie met anderen.
• Ze zijn terughoudend in het beginnen aan iets wat ze moeten doen.
• Raken overweldigend bij frustratie of ontmoediging.

De emotie die zij op dat moment ervaren, neemt het hele denkproces en het hele functioneren in beslag.

Help kinderen met ADHD bij emotiecontrole

Als je iemand ziet worstelen met zijn of haar emoties, kijk dan niet toe maar ga na waar je kunt helpen. Het kan namelijk zijn dat iemand vast zit en geen idee heeft wat hij of zij moet doen. Je wil dan een gesprek beginnen maar je dringt niet door. Gedrag stoppen is altijd moeilijk, maar je kunt altijd helpen om te zorgen dat iemand weer de controle krijgt over zichzelf. Als dat is gelukt kan iemand ook zijn emoties weer beter reguleren en controleren. Hoe pak je dit aan?

• Geef aan wat je ziet, erken dit. Bijvoorbeeld door te zeggen ik zie dat je teleurgesteld bent. Ga dan geen ruzie maken, en zeg niet wat iemand moet doen. Als je dat wel doet dan kan er een probleem ontstaan en dat wil je voorkomen.
• Je kunt wel zeggen je hebt goed je best gedaan en het is helaas anders gegaan dan je wilde. De volgende keer heb je een nieuwe kans. Zo laat je zien wat je hem of haar snapt en dat er later nog een kans is. Of het doordringt ligt er aan hoe erg de emotie op dat moment aanwezig is maar het is het proberen waard.
• Sta open voor een gesprek geef aan dat je er voor hem of haar bent en wil luisteren.
• Je kunt ook vragen om samen wat te doen, waar iemand zin in heeft. Dit zal niet altijd iemand willen, maar soms kan dat het patroon even doorbreken.

Waar het vooral om gaat, is dat je laat merken dat je niet boos bent, maar er voor iemand bent en dat je daardoor zorgt voor interactie maar niets af gaat dwingen. Er voor iemand zijn kan vaak al een goed gevoel geven en als iemand wil praten komt iemand wel naar je toe. Laat iemand dan even en probeer het op een later moment nog even. Of breng wat te drinken of eten, dan kan het toch al snel wat beter gaat en patronen doorbreken, dat is vaak lastig om ineens af te dwingen, maar door het te proberen heb je wel eens kans dat het werkt.