ADHD en passend onderwijs

Is het reguliere onderwijs de juiste plek voor een kind met ADHD? Deze vraag houdt mij als ADHD’er én moeder van ADHD-zoon al langere tijd bezig. Mijn eigen ADHD kwam pas op latere leeftijd aan het licht en als ik terug kijk op mijn schooltijd, zie ik mezelf weer als onzeker, stil meisje in de klas zitten. Het liefst was ik onzichtbaar en ik wilde vooral niet opvallen.

Ik zat op een Jenaplan-school, een onderwijsvorm waarbij je veel vrijheid krijgt en eigen verantwoordelijkheid voor het invullen van je werkjes. Met een glimlach herken ik dat ik toen al veel moeite had me in te zetten voor dingen die me niet interesseerden: zo hadden we in groep 6 topografie en daar had ik zo’n hekel aan, dat ik gedurende het hele schooljaar niets aan dat vak heb gedaan. Dat dit pas aan het eind werd opgemerkt is uiteraard een ander verhaal, maar dan nog: ik kon me er simpelweg niet toe zetten.

Zorgen op school

Vanaf het moment dat kleine man naar school ging, heb ik zorgen om hem gehad. Hij had niet echt een klik met zijn juf van groep 1-2 en dat liep niet echt lekker samen. Vandaar dat ik me twee jaar lang veelvuldig heb laten horen op school: wanneer kleine man naar groep 3 zou gaan, wilde ik hem bij die ene leerkracht. Grote zus had ook bij hem gezeten en ik had er veel vertrouwen in dat het met hem en kleine man goed zou klikken. Groep 3 is natuurlijk een belangrijke groep, de basis wordt daar gelegd.

Groep 3: de grote overstap

Groep 3 brak aan en kleine man startte bij de desbetreffende leerkracht, tot mijn genoegen. Op dat moment was het ‘medicatie-start proces’ in volle gang. Het duurde echter langer dan gedacht voor het zover was en tot die tijd zat kleine man in groep 3 zonder medicatie. Het lijntje met de leerkracht was kort en we hadden regelmatig gesprekken over de voortgang. Het ging redelijk goed, maar ook hij was van mening dat kleine man veel baat zou kunnen hebben bij medicatie en raadde het zeker niet af. Kleine man vroeg veel aandacht, had een zeer korte concentratie en had veel sturing nodig. Ondanks dat waren zijn resultaten wel voldoende.

Starten met medicatie

Half november startte kleine man met medicatie. Deze medicatie bleek echter totaal niet bij hem te passen (ik schreef er eerder over: ‘starten met medicatie’ en ‘medicatie-irritatie’) en had een zeer slechte uitwerking op kleine man: zowel thuis als op school. Zijn schoolresultaten kelderden naar ‘onvoldoende’ op alle gebieden. Ondertussen bleef het lijntje met de leerkracht kort en kregen we veelvuldig te horen dat kleine man het bijltje erbij neergooide, hij was niet meer te motiveren en liet ongewenst gedrag zien.
Ook na het stoppen van de eerste medicatie zette zich dit voort: tijdens evaluatiegesprekken met school (leerkracht, AB-er en andere betrokkenen) kwam duidelijk naar voren dat kleine man zijn motivatie totaal kwijt was, het lukte maar niet dit te doorbreken. Kleine man vroeg ontzettend veel bevestiging, continue begeleiding en sturing. Kleine man was een stoorzender voor medeleerlingen, de leerkracht had het zwaar met hem en school was handelingsverlegen. Een behoorlijk heftige boodschap dus.

Speciaal onderwijs?

Ik bracht speciaal onderwijs ter sprake, school was echter van mening dat dat op dit moment nog totaal niet aan de orde was. Kleine man zou gaan starten met andere medicatie, hierop hadden we onze hoop gevestigd. Wellicht zou dit wél bij hem passen, zou het hem kunnen helpen op alle gebieden inclusief school en hopelijk hiermee een omslag maken om dit negatieve proces te doorbreken.

Verandering in ADHD medicatie

De start met andere medicatie werd voorzichtig gemaakt. Thuis merkten we een wereld van verschil, direct al. Op school echter was dit een ander verhaal. Kleine man was zijn motivatie kwijt en dit bleef zo… Ondanks alle inspanningen kwam hier geen verandering in en tijdens het overleg, twee weken voor het schooljaar eindigde, kregen we nog steeds dezelfde boodschap: Stoorzender, continue bevestiging vragen, handelingsverlegenheid vanuit de school.

Hoe nu verder?

Mijn vraag tijdens dit overleg was direct: ‘en hoe nu verder?’ Want, met alle respect, ondanks alle inspanningen was het afgelopen schooljaar eigenlijk niets minder dan een verloren jaar waar kleine man alleen maar slechter van geworden is. En ik was niet van plan om dit nog een jaar te laten gebeuren. Nogmaals speciaal onderwijs ter sprake gebracht, zou dit niet veel beter passen bij kleine man? Kleine klassen, twee leerkrachten, mensen die gespecialiseerd zijn om in te spelen op de behoeften van kinderen zoals hij. School wilde het aankijken tot de herfstvakantie.

Naar je gevoel luisteren

Met een knoop in mijn maag ging ik naar huis en hoe meer ik erover nadacht, hoe meer dit idee me tegenstond.
Wachten tot de herfstvakantie, mocht het dan zover komen dat er toch een keuze gemaakt word voor het speciaal onderwijs, moet er een hoop geregeld worden en dan zijn we zo weer halverwege het schooljaar. Hoewel mijn intuïtie al een heel lange tijd zei dat het reguliere onderwijs niet paste bij de onderwijsbehoeften van kleine man, vond ik dit toch een heel ingrijpende beslissing.
Zeker wanneer het op dit soort dingen aankomt, is in het verleden al vaker gebleken dat ik het beste kan luisteren naar mijn gevoel, dus een afspraak gemaakt voor een oriënterend gesprek op een speciaal onderwijs-school in de buurt. Dezelfde week konden we nog komen en een goed, verhelderend gesprek met de directrice volgde.

De perfecte school!

Na een rondleiding op de school was voor mij helemaal helder: dit was de plek waar kleine man past. Kleine klassen, twee leerkrachten, duidelijkheid en structuur. Geen muren vol posters, versiersels en andere ‘gezelligheid’ in de klas. Want dit zijn allemaal prikkels die enorm afleiden. Geen tussenwand tussen twee groepen die continu open staat zodat er 45 kinderen in één ruimte zitten.
Wat mij hiernaast ontzettend aansprak, was de wijze waarop omgegaan wordt wanneer het een kind allemaal ‘even teveel’ wordt. Want dat mag, daar is ruimte en aandacht voor. Dat is niet lastig of vervelend, nee, daar wordt op ingespeeld op de goede manier.
Toen we naar buiten liepen had ik de beslissing al genomen. Na 3 jaar lang aanmodderen in het reguliere onderwijs, waarin het ‘niet lukken’ de rode draad is, hak ik de knoop door. Kleine man gaat het niet redden in het regulier onderwijs. Hij wordt er steeds ongelukkiger en onzekerder door, het is niet de juiste plek voor hem. Hoe hard iedereen er ook zijn best voor doet, het is voor hem simpelweg niet voldoende.

Aangezien het eind van het schooljaar nadert, zet ik alles op alles om dit zo snel mogelijk voor elkaar te krijgen.

Toelaatbaarheidsverklaring

Deze beslissing gaat namelijk niet zomaar door omdat ik dat wil: Er moet een toelaatbaarheidsverklaring komen, deze moet afgegeven worden door het samenwerkingsverband die dit in een commissie moeten bespreken. Dan nog de aanmelding: de school gaat bekijken of kleine man daar op zijn plek is, ook daar moet het in een commissie besproken worden én dan moet er ook nog plaats voor hem zijn… Dit alles zou eigenlijk pas in november kunnen, was de boodschap, de moed zonk me in de schoenen… Geen optie, vond ik, dus veelvuldig mailen, aandringen en proberen duidelijk te maken dat kleine man daar te veel onder zou lijden, hielp. De zomervakantie brak aan en alles lag stil… Frustrerend, moge dat duidelijk zijn.

Groep 4: eerste schoolweek

De eerste schoolweek brak aan: kleine man startte in groep 4 en het was nu afwachten geblazen. Wonder boven wonder zat alles direct mee in de eerste week: de toelaatbaarheidsverklaring werd toegekend, dat was de eerste stap. Contact met de nieuwe school, hier werd uitstekend meegedacht en dit resulteerde in enorm goed nieuws: kleine man was daar op de juiste plek én hij kon de tweede schoolweek al komen!

Goede keuze?

Blijdschap, opluchting maar ook onzekerheid en verdriet: alle emoties gaan door me heen in deze dagen. Maak ik de goede keuze? Ja, dat is het, maar zoals iedere moeder zijn mijn kinderen mijn zwakke plek en je weet simpelweg vooraf nooit zeker of jou beslissing de juiste is.
Verdriet, niet omdat ik het erg vind dat kleine man naar het speciaal onderwijs moet, maar omdat hij naar mijn idee nu toch een soort extra ‘stempel’ krijgt. Hoe stom ook, daar heb ik het moeilijk mee. Maar bovenal wéét ik dat dit de goede beslissing is, dat dit de juiste plek is voor hem.

Vandaag heeft kleine man zijn eerste dag… vol vertrouwen en goede moed wacht ik tot ik hem mag ophalen vanmiddag…

Geschreven door Inge van Westenbrugge © ADHDblog.nl