Niet elk kind is met een beloningssysteem over te halen om gewenst gedrag te vertonen. Toch is het de moeite waard om dit te proberen en te blijven proberen.
Probeer er achter te komen waarom een bepaald beloningssysteem niet werkt:
- de beloning sluit niet aan bij de interesse van het kind,
- de beloning wordt te pas en te onpas ingezet en is daardoor niet meer speciaal,
- het beloningssysteem is te ingewikkeld en het kind begrijpt de werking ervan niet,
- je kind kan er niet van op aan dat het de beloning krijgt, omdat jij niet consequent de regels van het belonen doorvoert.
Studies laten zien dat belonen werkt voor alle kinderen. Nu zullen niet alle kinderen telkens als ze iets goed doen beloond hoeven worden. Voor kinderen met ADHD geldt dat het veel vaker een compliment en een beloning nodig heeft om positief gedrag te stimuleren. Als jij dit vol kunt houden dan zal het gewenste gedrag vaker zichtbaar zijn. Belonen komt het zelfbeeld van het kind met ADHD ten goede, het gedrag zal een positieve wending laten zien, waardoor ook de gezelligheid in het gezin kan terugkeren. Jij als ouder en opvoeder wilt jouw kind met ADHD ander gedrag aanleren, dat zal vaak gaan over sociaal gewenst gedrag. Doe dat in kleine stapjes en pak niet alles in één keer aan. Maak je kind duidelijk waaraan het gaat werken, welk gedrag wil jij zien en vertel welke beloning daartegenover staat. Een beloning hoeft geen geld te kosten, extra aandacht één op één zal ook werken.
Welke beloningen kun je kiezen?
- De beloning met woorden als “goed gedaan”, een compliment geven.
- Samen iets leuks gaan doen, denk goed na of je dit kunt waarmaken. Een spel spelen, samen iets knutselen, tuinieren.
- Het verdienen van plaatjes of stickers. Bij 20 stickers is de kaart vol en mag er een activiteit worden gekozen. Leg die activiteiten vast, zodat een kind daaruit mag kiezen.
- Een cadeautje uitzoeken, jij bepaalt waaruit het kind mag kiezen of voor welk bedrag. Koop in de uitverkoop wat leuke spullen en gebruik deze als beloning.
Ook op school zal jouw kind te maken krijgen met een beloningssysteem, dat de interne begeleider, onderwijsassistent of een andere professional inzet om een kind taken te laten maken en afmaken.
Zorg voor een gepaste beloning. Het kind smeert zelf zijn/haar brood, het kind ruimt zijn/haar kamer op. Twee voorbeelden waarbij een andere beloning zal gelden. Beloon op het juiste moment (en dat is direct als het goede gedrag wordt getoond) en beloon ook als het kind heeft laten zien dat het geprobeerd heeft om de afspraak met jou na te komen. Met andere woorden: een taak hoeft niet perfect gedaan te zijn, als jij ziet dat er energie in is gestoken is het oké. Deze positieve aanpak stimuleert het kind vaker gewenst gedrag te vertonen.
Zorg er tevens voor dat de andere huisgenoten op de hoogte zijn van jullie afspraak, zeker ook als je een oppas in huis hebt. Hang de afspraken op een zichtbare plek voor jouw kind om het er aan te herinneren en voor de rest van het gezin.