Contact leggen als je ADHD hebt

Niemand kan zonder contacten. Echter een paar goede vrienden is voldoende. Je hoeft niet met iedereen bevriend te zijn.

Leg ADHD uit aan je omgeving

Als je ADHD hebt is het vaak moeilijk om contacten te leggen en te onderhouden. Contact maken en onderhouden zit vol met sociale regels. En juist die sociale regels zijn het waar jij moeite mee hebt, om ze te begrijpen en vervolgens ook nog eens op het juiste moment toe te passen.

Op een bepaalde leeftijd ben jij je dat heel bewust en zul jij je eerder terugtrekken dan je in een gesprek te mengen. Je bent bang om te falen. Je bent bang om de verkeerde dingen te zeggen of om iets op een ongepast moment in te brengen, dus zwijg je liever.

Leeftijdgenoten die niets weten van jouw ADHD zullen je saai vinden, er gaat immers niets van jou uit. Dit is heel lastig voor jou, want je wil zo graag contact maken en erbij horen.

Belangrijk om te weten: jij bent niet de enige die contact maken en onderhouden moeilijk vindt. Ook mensen zonder ADHD kunnen dit als lastig ervaren.

Wat kun je doen?

Je kunt aan je directe omgeving vertellen over jouw ADHD, zodat men begrijpt waarom jij je teruggetrokken opstelt. Het is niet verstandig om tijdens een 1e ontmoeting alles bloot te leggen. Het zou zomaar verkeerd kunnen worden opgevat, opvallertje, aandachttrekker. Kies het juiste moment.

Het is ook niet zo dat je aan de hele wereld uitleg verschuldigd bent. Mensen die dichtbij je staan dienen het wel te weten dat jij ADHD hebt. Ze maken zich anders grote zorgen over je als ze niet weten wat er aan de hand is. Vertel het op een rustig moment, als je er zelf klaar voor bent.

Breng het niet als een ziekte, maar vertel dat het een stoornis is in hersenen, aandachtsproblemen met hyperactiviteit, concentratieproblemen, impulsief gedrag, waarmee jij moet leren omgaan en dat begrip van de omgeving heel fijn is.

Niemand is schuldig aan deze aandoening, het is aangeboren. Op school zou je een spreekbeurt kunnen geven met als onderwerp ADHD.

Lees ook het artikel Tieners met ADHD.

Je kunt dan voorbeelden geven uit je eigen leven, die zijn duidelijk voor iedereen en kun je gemakkelijk verwoorden.

Het is belangrijk als je overweegt er zelf over te vertellen dat je dit goed voorbereidt. Je kunt er zelfs voor kiezen dat een deskundige op het gebied van ADHD je hierin bijstaat, bij de voorbereiding en zelfs bij de uitvoering van een gesprek of spreekbeurt over dit onderwerp.

Waar jij door omstandigheden het gesprek stopt, vult deze meneer of mevrouw je aan.

Het is moeilijk om over jezelf te praten dus hulp accepteren is belangrijk.

Tip: vraag tijdens zo’n gesprek of spreekbeurt feedback om te vragen aan je klasgenoten hoe zij jou ervaren.

Moeite met sociale regels

Sociale regels, je hebt er de hele dag mee te maken.

Wat zijn sociale regels?

Sociale regels zijn afspraken die mensen stilzwijgend met elkaar hebben afgesproken en die door velen worden nageleefd. De meesten voelen deze regels haarfijn aan. Voor iemand met ADHD kan dit erg lastig zijn, het is niet zo vanzelfsprekend en je snapt deze onuitgesproken regels vaak niet eens.

En als er dan ook nog eens gebruik wordt gemaakt van gezegdes en spreekwoorden, dan ontstaan de meest rare situaties waarin jij je geen houding weet te geven. Dat zorgt er dan weer voor dat jij je liever afzijdig houdt en dat is jammer.

Voorbeelden van enkele sociale regels en er zijn er nog veel meer:

• Niet praten als je eet.
• Mensen uit laten praten.
• Mensen niet op een vervelende manier aanspreken over hun uiterlijk, complimenteren mag natuurlijk wel.
• Opschuiven als iemand een plekje in de trein, op de bank wil.
• Als iemand vies ruikt (stinkt), zeg je dat niet.

Door veel om te gaan met anderen kun jij je deze sociale regels ook eigen maken, je kijkt ze als het ware af bij het gedrag van anderen. Er zijn echter ook andere hulpmiddelen om je voor te bereiden op de omgang met anderen. Je hoeft jezelf daarmee niet te verliezen en moet vooral jezelf blijven met een paar wenselijke aanpassingen.

Je ouders, de leerkracht en vrienden kunnen je daarbij prima helpen. Accepteer die hulp. Probeer je sociale vaardigheden te verbeteren, zonder jezelf te verliezen.

Er zijn leuke ADHD boeken over dit onderwerp. En denk niet “ik ga geen hele boeken lezen”, want je kunt er voor kiezen om datgene te lezen wat je op dat moment nodig hebt.

Je deelt je boek op in stukken en leest elke dag of week een hoofdstuk. Ook vind je online compacte cursussen met stappenplannen waarmee jij zeker vooruit kunt. Echter is dit alles niets voor jou, dan kan een professionele thuisbegeleider je helpen om sociale vaardigheden als gespreksvaardigheden en omgangsvormen in de praktijk te oefenen.

Onderstaand enkele belangrijke tips die je alvast gaat toepassen:

Mensen aankijken tijdens een gesprek, echter niet staren.

Mensen gedag zeggen.

Dat kan met woorden maar ook met een glimlach of een knikje. Ben jij vriendelijk dan wordt dat meestal beantwoord met vriendelijkheid, zo niet dan ligt dat aan die ander. Houd daar dan geen schuldgevoel aan over, die ander kan in gedachten zijn, je niet gehoord hebben.

Laat anderen hun zinnen afmaken.

Probeer je voor te stellen hoe het voor je is als anderen het gesprek overnemen als jij aan het woord bent.

Heb geduld met mensen die niet zo snel zijn, want dat voordeel heb je toch maar met je ADHD!

Ben eerlijk zonder kwetsend te zijn.

Je mag zeggen wat je vindt, maar hoeft daarbij mensen niet onnodig te kwetsen. Zeg ook niet alles wat je ziet, bijvoorbeeld: iemand heeft last van acne, dat hoef je niet zeggen. Die persoon weet dat en gaat er onder gebukt.

Toon je interesse in een persoon door tijdens een gesprek te laten merken dat je luistert door te knikken en vragen te stellen.

Vraag feedback over jouw handelen aan mensen in je omgeving die je vertrouwt en doe je voordeel met deze kritiek.

Gedrag aanpassen zonder jezelf totaal te veranderen

Ben je wat rustiger of juist drukker dan leeftijdgenoten (want daaraan zul jij je vaak meten) dan hoeft dat geen enkel probleem te zijn. Iedereen mag zijn wie en zoals hij/zij is. Het wordt wel een probleem als jouw gedrag storend is voor anderen en je daardoor mijden.

Mensen die jou en je probleem kennen kunnen je op de goede weg helpen, bijvoorbeeld als je over alles en iedereen heen walst en jij het woord wilt doen, terwijl anderen aan het woord waren.

Je gaat leren luisteren en spreken op het juiste moment. Dat kan door de feedback van vrienden, maar ook door communicatievaardigheden. Je leert aan een gesprek deel te nemen zonder op het verkeerde moment te zeggen wat je denkt. Je leert de rem te vinden, ook wat betreft het niet kunnen stoppen met praten. Je leert tevens te begrijpen wat er tussen de regels door wordt gezegd, maar niet wordt uitgesproken.

Lichaamshouding

Naast de woorden die je gebruikt in een gesprek is jouw lichaamshouding belangrijk. Daarmee zeg je onuitgesproken een heleboel. Kijk in de praktijk naar anderen. Kun jij deze lichaamshouding “vertalen”, begrijp je wat ermee wordt bedoeld? Lichaamshouding, de uitdrukking van een gezicht en de intonatie waarmee iemand iets zegt, horen allemaal bij contact maken.

Niet alles is wat het lijkt

Zonder negatief over te willen komen en zonder angst te willen zaaien, is het belangrijk om te weten dat niet iedereen die je aandacht geeft het goede met je voor heeft. Dat is voor iedereen moeilijk te onderscheiden, maar zeker voor iemand met ADHD. Je bent blij met de aandacht..

Zoals je wellicht impulsieve aankopen doet, kun je ook impulsief reageren op de aandacht van vreemden. Wees daarin terughoudend. Er lopen types rond die graag misbruik maken van jouw impulsiviteit.

Contact onderhouden

Contact onderhouden is wellicht nog moeilijker dan contact maken. Kom je vaak te laat, vergeet je afspraken na te komen? Is jouw omgeving op de hoogte van jouw probleem ADHD? Dan kunnen ze je hierbij helpen door je vlak voor de afspraak erop te wijzen. Je kunt zelf een agenda bijhouden op papier of in je telefoon om beloftes na te komen.