Voor iemand met ADHD is het belangrijk om te weten wat er op een dag staat te gebeuren. Onvoorspelbare en onverwachte gebeurtenissen kunnen voor behoorlijk wat spanning en verwarring zorgen, soms zelfs tot “kortsluiting” in het hoofd. Overweeg je om spontaan iets te organiseren voor iemand met ADHD, doe het niet. Het zal tegenvallen voor alle betrokken partijen. Bereid alle gebeurtenissen voor en wijk bij voorkeur niet af van hetgeen er dagelijks gebeurt. Dagelijkse activiteiten worden een lange tijd goed voorbereid en deze slijten in (worden gewoontes). Het is moeilijk om er vervolgens zonder problemen van af te wijken. Vakantieperiodes zijn mede daarom niet de gezelligste tijden als er iemand in het gezin ADHD heeft. Wat anderen de sleur van de dag noemen, is voor iemand met ADHD houvast. Een vaste dagindeling, waardoor hij of zij weet wat er komen gaat.
Hoe maak je een overzichtelijke dagindeling?
Als eerste dien je een dagindeling in grote lijnen op te zetten, zodat er overzicht is. Maak tijdvakken of kies voor gekleurde tijd blokken. Het is even uitproberen wat het beste zal werken, een en ander is afhankelijk van de kennis en leeftijd van de persoon met ADHD die het betreft. Moet jij als ouder of verzorger een dagindeling maken of kan de persoon dit voor zichzelf doen eventueel met jouw hulp? Heeft degene met deze hulpvraag een begeleider of coach, dan zal deze hieraan ook zeker werken.
Kan de indeling gemaakt worden met woorden of gebruik je pictogrammen? Ook een combinatie ervan, pictogrammen die de woorden versterken en verduidelijken, is een mogelijkheid. Je weet zeker dat een dagindeling werkt als diegene met ADHD er uit zichzelf naar kijkt om te weten wat er komen gaat, zonder dat hij of zij erop wordt geattendeerd. Gaat de dagindeling prima, beklijft het, dan kun je na een poosje een stapje verder gaan en een weekindeling proberen. Je merkt het meteen als je te snel gaat, doe dan weer een stapje terug. Neem voor elke dag een aparte indeling, het weekend verloopt namelijk totaal anders, omdat school dan wegvalt. Wordt de dagindeling overbodig en wordt er nauwelijks meer naar gekeken, zaken slijten namelijk in, durf het dan ook weg te laten. Tip: een dagindeling met woorden en/of pictogrammen mogen nooit het gesprek vervangen, het is een ondersteuning.
Belangrijk om rekening mee te houden
Je merkt wel dat er al snel veel moet worden opgesomd om de dagindeling compleet te laten zijn. Je ziet dan ook meteen dat een kind misschien teveel moet doen, als jij het overzicht al kwijtraakt…….. . Kinderen, ook zonder ADHD, hebben vaak een overvolle agenda. Kijk eens waar de vrije speelruimte is, of ruimte om even niets te doen!!
Benodigdheden dagindeling
Gebruik pictogrammen, kleurrijk of juist zwart/wit (als het prikkelarm dient te zijn) voor een magnetenbord, een planbord. Kies op leeftijd, wat past daar het beste bij. Online vind je daarover een heleboel inspiratie en voorbeelden: een muurplanner, een planstrook, een magneetbord, whiteboard dagplanner, agenda. Lukt het ook met woorden, kies dan daarvoor. Laat het kind met ADHD zelf de dagindeling met jou maken. Let op de reacties.
Niet vergeten:
Het gebruik van een dagelijks planbord zal in het begin begeleid moeten worden. Leg elk pictogram uit en niet teveel ineens. Controleer of het duidelijk is door te observeren of vragen te stellen. Heb je voor je kind een coach of professionele begeleider dan zal deze daaraan aandacht besteden.