Eenzaamheid en AD(H)D, heb jij er last van?

Wanneer je eenzaamheid opzoekt in het woordenboek staat er: ‘het subjectief verschil tussen aanwezige en gewenste contacten’. Het gaat er dus om dat iemand wel contacten wil, maar deze om welke reden dan ook niet heeft.
Mogelijke aanleidingen
Er zijn meerdere aanleidingen te noemen waardoor de kans op eenzaamheid aanzienlijk vergroot worden. En dit is waar ook AD(H)D om de hoek komt kijken. De kans op eenzaamheid wordt namelijk vergroot door een ziekte van jezelf of van een ander waar je voor zorgt, maar ook door werkloosheid, arbeidsongeschiktheid, scheiding of het verbreken van een hechte vriendschap.

• Waarom heeft iemand met AD(H)D een vergrote kans op eenzaamheid?
• Waarom is dan niet iedereen met AD(H)D eenzaam?
• Welke invloed kan eenzaamheid hebben op je dagelijks leven?
• Wat kan je doen wanneer je eenzaamheid bij een ander constateert?
• Wat als je nu zelf eenzaamheid ervaart?
• Wat kan ik voor je betekenen?

Waarom heeft iemand met AD(H)D een vergrote kans op eenzaamheid?

Nu wil ik ADHD absoluut geen ziekte noemen, maar het gegeven blijft dat je wanneer je deze diagnose hebt ontvangen een aantal dingen die onze maatschappij van je verwacht niet of met veel moeite kan waarmaken. Je hersenen werken anders dan die van de gemiddelde mens en je wordt vaak gezien als “anders” of “afwijkend”. Alleen dit is al een ingrediënt om eenzaamheid te kunnen ontwikkelen.
Ook weten we ondertussen dat AD(H)D erfelijk is. Een groot deel van de ouders met ADHD heeft dus ook een of meerdere kinderen met deze diagnose of toch met een hoop overeenkomstige eigenschappen en kenmerken. Dit heeft weer zijn weerslag op het gezin, en voilà we hebben er nog een ingrediënt voor eenzaamheid bij.
Leven met iemand met ADHD is niet altijd gemakkelijk, en een relatie moet toch zeker op een sterk fundament gebouwd zijn wil het dit overleven. Dit brengt vaak meerdere verbroken relaties of scheidingen met zich mee. Ook het opbouwen en behouden van vriendschappen is een bekend punt waar mensen met ad(h)d moeite mee kunnen hebben door impulsiviteit, moeite met mensen uit laten spreken, prikkelgevoeligheid, een andere denkwijze hebben en na een tijdje hun interesse verliezen.
AD(H)D en werk is ook weer een heel onderwerp apart. Gelukkig zijn er een hoop mensen met AD(H)D die een carrière hebben gevonden die goed past, en waarbij ze vooral hun kwaliteiten kunnen inzetten. Daarentegen is er ook een groot deel dat steeds weer tegen dezelfde dingen aanloopt. Ze raken overprikkeld, oververmoeid, moeten taken uitvoeren die ze enorm veel moeite kosten en maken slordigheidsfoutjes. Uiteindelijk kan dit leiden tot of wel ziekte zoals burn-out of tot ontslag.

Waarom is dan niet iedereen met AD(H)D eenzaam?

Ten eerste is bij eenzaamheid zo dat je het sociale contact daadwerkelijk moet missen. Menig persoon die een klein netwerk heeft is hier helemaal content mee. Er is hier dan ook geen sprake van eenzaamheid. De wil en de verwachting komen tenslotte overeen.
Ook heeft het verkeren in ongewenste eenzaamheid te maken met hoe je naar de wereld kijkt. Voel jij je een slachtoffer, dan zal je minder snel geneigd zijn zelf in actie te komen, maar wachten tot iemand je helpt. Of vertrouw je niemand? Dan is het ook heel lastig om sociale contacten op te doen.
Daarnaast komt AD(H)D voor in allerlei soorten en maten, en lopen we allemaal tegen andere dingen aan. We hebben allemaal andere behoeftes, talenten en gebreken. En gelukkig maar!

Welke invloed kan eenzaamheid hebben op je dagelijks leven?

Eenzaamheid, of eigenlijk het gevoel ervan is net zo echt als honger of dorst. Dit is een werkelijk signaal van je lichaam. Er zullen uiteindelijk ook een aantal veranderingen plaatsvinden in je lichaam.
Wanneer je weinig prettige sociale contacten hebt en of weinig aangeraakt wordt, word er een hormoon in je hersenen niet meer aangemaakt. Dit is het hormoon Oxytocine, in de volksmond ook wel het knuffelhormoon genoemd. Doordat dit hormoon verminderd, wordt sociaal contact anders en uiteindelijk als onprettig ervaren.
Verder kun je minder goed beslissingen maken en ga je twijfelen over allerlei zaken doordat je denkvermogen achteruit gaat. Ook wordt het steeds lastiger de sociale signalen van een ander te interpreteren. Dit maakt het dus nog lastiger om anderen te begrijpen en om daadwerkelijk contact te maken.
Als laatste heb je een verhoogd stresslevel, verhoogde kans op depressie en een verhoogde bloeddruk.
Al met al maakt dit dat eenzaamheid een belangrijk thema is.

Wat kan je doen wanneer je eenzaamheid bij een ander constateert?

Dit is een lastig iets. Eenzaamheid is namelijk iets dat in iemand zelf afspeelt. Het is subjectief. Wat er vaak gebeurd is dat de omgeving van alles gaat verzinnen om iemand maar uit zijn huis en uit zijn vertrouwde omgeving te krijgen. Sociale activering noemen we dat. Hier schuilt echter een gevaar in. Wanneer de omgeving blijft trekken aan de persoon en sociale activiteiten gaat opdringen die niet passen bij zijn persoonlijkheid of gewenste levensstijl zal degene zich nog slechter gaan voelen, en neemt de eenzaamheid alleen maar toe.
Van belang is te achterhalen wat de behoeften zijn van degene die eenzaam is. En samen kun je kijken hoe je iemand weer langzaam terug in de maatschappij kan krijgen. Rustig aan en met kleine stapjes.
Het is sowieso ontzettend belangrijk om te luisteren naar iemand. Niet om zelf weer te kunnen reageren, maar echt luisteren naar wat er in iemand omgaat. Wat zijn gevoel of emotie is. Daar zit de kracht.

Wat als je nu zelf eenzaamheid ervaart?

Wanneer het jezelf betreft kan het ontzettend lastig zijn om hier weer uit te komen. Wat kan helpen is verbinding maken met mensen die hetzelfde meemaken als jij. Dit kan via een facebookgroep, maar er zijn door het land meerdere stichtingen die zich inzetten voor mensen die eenzaam zijn. Ze organiseren bijeenkomsten waar je kan praten over wat je meemaakt, maar waar je bijvoorbeeld ook gezamenlijk iets leuks kan doen.
Spreek je uit! Mensen kunnen vaak niet zien dat jij je eenzaam voelt. Ga het gesprek aan met de sociale contacten die je nog wel hebt. Mensen zijn vaak best geneigd om te helpen, wanneer ze weten dat je ergens behoefte aan hebt.

Wat kan ik voor je betekenen?

Zelf zet ik mij in voor ouders van kinderen met een grote zorgbehoefte. Dus ook ouders van kinderen met AD(H)D. Ik heb er een facebookgroep voor opgezet genaamd “Ouders zorgintensieve kinderen”, waar ik een veilige plek creëer om je verhaal te delen, verbinding te maken en tips en advies te vragen, maar ook te geven.
Ook organiseer ik koffieochtenden voor deze ouders, met hetzelfde doel als in de facebookgroep. Ik vind het zelf namelijk fijn om ook face-to-face verbinding te maken met mensen die ook meemaken wat ik meemaak. Mensen die begrijpen hoe het komt dat ik niet spontaan even ergens langs kan gaan. Met deze initiatieven probeer ik mijn steentje bij te dragen aan het zichtbaar maken en verminderen van eenzaamheid bij deze doelgroep.
Ik heb ondertussen ook in de rest van Nederland een aardig netwerk opgebouwd qua organisaties en stichtingen die zich inzetten om mensen te verbinden. Dus ook wanneer je geen ouder bent van een zorgintensief kind kan ik je helpen met een verwijzing naar een initiatief bij jou in de buurt.

Tot slot

Laten we samen zorgen dat er minder eenzaamheid voorkomt in een land als Nederland. Vraag je overwerkte buurvrouw eens echt hoe het met haar gaat. Glimlach naar die persoon op straat waarvan je ziet dat hij het nodig heeft. Doe iets aardigs voor een ander. Niet omdat je iets terug verwacht, maar gewoon omdat je bij wil dragen aan een mooier en beter Nederland.