De Groningse wetenschapper Laura Batsma liet weer van zich horen. Altijd als zij iets zegt ontstaat er een mediahype rondom ADHD. Om haar andere kijk op de zaak waarschijnlijk. Ze schreef een boek: Macht en misverstanden. Ze vindt het schromelijk overdreven dat ADHD-symptomen een stoornis worden genoemd. Ze zou het eerder kenschetsen als gedragskenmerken – druk, onoplettend, snel gefrustreerd etc…- Gedragskenmerken die bepaald niet in je voordeel werken. Dus dat je ermee aan de slag moet vindt ook zij. Er is wel een verschil met haar opvatting en die van de psychiaters in de behandelcentra. Ze vindt de aandacht voor ADHD veel te medisch ingekleurd. Dat je met ADHD geboren wordt, nou dat vindt ze een onbewezen stelling.
ADHD- symptomen ontstaan om allerlei redenen. Je hoeft er zeker niet mee geboren te zijn. Het is ook eerder een cultureel probleem – namelijk de vraag wat is wenselijk gedrag – en als om de opvoeders van drukke kinderen gaat die misschien een te zwaar leven hebben om ook nog een dwars en druk kind in toom te houden – dan het om een medisch issue gaat. Medicatie is een uiterste redmiddel en niet de eerste optie in haar versie van behandeling. Vindt dus Laura Batsma.
Ik heb ADHD..
Ik ben geen neuroloog. Ik heb een diagnose ADHD. Ik kreeg hem (te) laat in mijn leven en heb nogal wat schade opgelopen (en anderen aangedaan) door mijn chaotische, ongeorganiseerde, ongestructureerde dagelijkse manier van leven. Ik was (ben) ook een creatief brein, snel verbanden leggend, associatief, totaal enthousiast en vol plannen en ideeën. Maar de chaos was toch slopender dan mijn creativiteit kon compenseren, dus ik kwam in problemen met mijn financiën, de zorg voor kinderen en mijn journalistieke werk. Dus nee, ik kon niet bij mijn talenten. Toen ik een diagnose kreeg 12 jaar geleden had ik mijn antwoorden op de vraag waarom ik toch steeds in de problemen kwam. Zwaar bovengemiddeld IQ, een paar echte talenten, ik was de wanhoop nabij dat ik maar geen vat op mijn bestaan kreeg. Ik wilde zo graag herstellen van deze situatie en er iets van maken. Destijds was Ned Hallowell uit Boston de autoriteit en ik ben naar hem toe gegaan voor councelling en inzichten. Zo geïnspireerd teruggekomen dat mijn partner (inmiddels ex) de Busy People opzette in Amsterdam, nu drbosman. En zelf werd ik een ervaringsdeskundige, nu bij KRACHT!
Discussie over medicatie
Wat me tegenstaat in het ADHD-wereldje zijn die eindeloze discussies over medicatie. En Laura Batsma is geen voorstander van medicatie, dat moge duidelijk zijn. Maar alsof je op start drukt laat de tegenbeweging van zich horen: wie kritisch is op medicatie zet een groep patiënten weg! Dat wordt dan gezegd. Of zo gevoeld in ieder geval.
Zelf medicatie
Zelf heb ik er geen opvatting over. Ik heb zelf medicatie uitgeprobeerd en vind het niet iets voor mij. Strattera, welbutrin, methyl, ik heb het geprobeerd. Voelde me zeker goed en functioneerde waarschijnlijk ook beter. Van methylfenidaat veranderde ik een futloze zoutzak- dus die viel snel af. Ik kwam ook in contact met de experimenterende pillenpsychaiters die uit de bocht vlogen. Vooral mijn contacten met Simon Boerboom, de psychiater die met zijn eigen kijk op ADHD mensen op een combinatierecept zette -amfetamine met een rustgevende opiaat erbij. Ik kreeg dat ook aangeboden van hem en heb geweigerd. Een paar maanden na zijn aanbod overleed een patiënt aan deze pillencombinatie en werd het centrum van Boerboom binnengevallen door de politie en opgedoekt. Ik sprak in de loop der jaren patiënten die op deze cocktail werden gezet en het heeft tot gevaarlijke situaties geleid. Ik schrijf deze annekdote met Boerboom voluit op omdat deze zaak bij de rechter is geweest. Dus hij kan me geen smaadzaak aansmeren. Ik heb nog wel een lijstje liggen met dubieuze psychiaters waarvan mij het vermoeden bekruipt dat ze mensen echt beschadigd hebben. Dus ik heb ook persoonlijke ervaringen waardoor ik een andere weg koos voor de omgang met ADHD in mijn leven dan het nemen van medicatie.
Strategieën toe passen
Ik ben dus gaan oefenen op strategieën. Vond ze via Ari Tuckman, een andere Amerikaanse psychiater en auteur. Door veel te oefenen en specifieke strategieën toe te passen ben ik meestal op tijd, kom mijn afspraken na, heb een redelijk up to date administratie – met daarbij hulp en haal mijn deadlines. Er is een planning waarin alle verantwoordelijkheden een plek hebben. Al doende lerend en experimenterend met strategieën heb ik een levensritme uitgevogeld dat me op het spoor houdt. Nog steeds is er ADHD en dwaal ik ongewoon vaak weg met gedachten of vergeet ik uit een trein te stappen. Het onrustig tikken is overgegaan toen ik 40 werd- wauw. Al weet ik van me zelf dat ik verslavingsgevoelig ben en als er een roesje in een middel zit neem ik soms een pilletje extra. Maar goed, los daarvan heb ik geen principieel bezwaar tegen medicatie.
Omgaan met ADHD kenmerken
Maar ik vind ook niet een must. Je kunt op heel veel manieren met ADHD-kenmerken omgaan. Ik heb op dat gebied de laatste jaren veel mooie dingen gezien. Werkgevers oordelen steeds vaker niet over je als je op een a-typische manier je werk doet. Ooit was dat reden voor ontslag. Maar als nu zegt dat je liever na kantoortijd 2 uur doorwerkt omdat je dan geen prikkels hebt, dan is het meestal prima. Je compenseert die uurtjes dan in onderling overleg. In plaats van ontslag of niet verlengen van je jaarcontract denken werkgevers met je mee. Tot zo’n 10 jaar geleden was iedere beoordelingsvraag in een functioneringsformulier in het nadeel van een ADHD’er. Dat is allang niet meer zo. Er is een omslag aan de gang, niet alleen ten gunste van ADHD’ers maar ook de andere rugzakjes horen bij het inclusieve arbeidsdenken. Heel goed!
Rugzak leerlingen
Op scholen is het vanzelfsprekend om de aandachtspuntjes van rugzak-leerlingen op een praktische manier te ondervangen. De Amsterdamse basisschool Spaarnedammerhout zet de drukke en aandachtstekortkindjes bij het stil oefenen aan tafeltjes op de gang zodat ze kunnen leren en gaan staan en weer leren en even staan. Een praktische manier om met ADHD om te gaan. Ooit interviewde ik horecaondernemer Chiel Jongejan over zijn schooltrauma’s. Chiel kreeg gaas om zijn tafel gespannen zodat hij niet meer van zijn stoel kon opstaan om een paar stappen te zetten. Zijn schooltijd was een hel. Want je kon het hem niet afleren om onstuimig te zijn. Medicatie is beter dan opsluiten zoals Chiel overkwam 30 jaar geleden. Dus grote winst dat onderwijzers en vooral de onderwijskundigen er inmiddels beter mee omgaan.
Het jongetje van de Spaarnedammer heeft ook een moeder die meedenkt. Hij maakt zijn huiswerk als zijn moeder het eten kookt aan de keukentafel en staat en wandelt en zit en leert en staat en wandelt en zit en leert. Zijn moeder zorgt ervoor dat hij niet gaat gamen of Netflixen. Zo blijft hij voldoende bij de les om zijn werk gedaan te krijgen.
Profvoetballer
Datzelfde 11-jarige jongetje kan ook goed voetballen en speelt op hoog amateurnivo. Hij is goed genoeg voor de nummer 10 positie, centraal op het middenveld als motor van het team. Omdat hij echter geniale momenten afwisselt met droommomenten van totale mentale afwezigheid die wel eens leidden tot verdedigende blunders tijdens de westrijd werkt dat niet. Zijn coach weet dat het een adhd-jongetje is en schreeuwt niet tegen hem. Wisselt hem niet. Zet hem ook niet op de bank. Of uit de selectie. Hij zet hem op rechts op het middenveld waar hij minder attent hoeft te zijn. Vanaf die plek strooit hij inmiddels met zijn passes en voorzetten. Afgelopen zaterdag was daar de Ajax-scout die zijn naam noteerde en gisteren mocht hij een wedstrijd oefenen bij Ajax.
Een paar simpele strategieën zijn genoeg voor dit jongetje om met zijn ADHD te leven omdat zijn omgeving graag meewerkt .
Minder geluk met school en werk
Ik weet dat er ook voldoende ouders en volwassenen minder geluk hebben met school en baan. Dat ze niet in een omgeving functioneren waar meegedacht wordt en tolerantie niet de werknorm is. Dan kan je concentratie boosten en je onrust afremmen met medicatie een voordeel zijn. Want ADHD-medicatie helpt natuurlijk wel om langer aan een taak te zitten en je ergste innerlijke onrust te beteugelen. Daar is geen discussie over. Het is natuurlijk ook prettig dat medicatie helpt bij je functioneren als het alternatief is dat je afwijkt of je verantwoordelijkheden niet af krijgt.
Alternatief voor ADHD medicatie?
Het gaat mij om het idee dat er een richtingenstrijd is. Als je alternatieven ziet voor medicatie raken de gemoederen oververhit. Er staan mensen op die het opnemen voor de mensen die medicatie nemen voor adhd. Dat hoeft van mij niet zo, want ik zie het conflikt gewoon niet. Dat stoort me een beetje omdat er geen tegenpolen zijn. Ik zou veel liever zien dat scheidslijnen vervagen en dat we erkennen dat er veel manieren zijn om met ADHD om te gaan. Er is geen beter of slechter. Je kunt medicatie nemen of niet en dan het gesprek aangaan en aan je werkgever vragen of je op jouw manier je dingen mag doen.
Stigma
ADHD is denk ik voor de meeste mensen – zeker als je na 1980 geboren bent- geen stigma meer. Het gaat dan niet om wel of niet erkennen van het bestaan van ADHD. Het gaat erom hoe je er mee omgaat. En dan zie ik steeds meer mensen die meewerken met de ADHD’ers en aan je kant staan. En steeds minder afwijzing van mensen die je wegzetten als slordig, chaotisch en onverantwoordelijk. Ik vind dat winst omdat ik zelf heb meegemaakt hoe mijn adhd-kenmerken er niet mochten bestaan van de mensen in mijn omgeving maar er toch waren. Maar ik vind het tekeer gaan tegen de Laura Batsma’s van deze wereld ook tekort doen aan ouders, onderwijskundigen en h&r managers in het bedrijfsleven die veel betekenen voor het empatisch omgaan met ADHD’ers. Dus ik hoop eigenlijk dat we als community voor ADHD – en dan zeker de ervaringsdeskundigen dat we tolerant zijn ten opzichte elkaar.
Joris Koopman, ervaringsdeskundige KRACHT!
www.krachtadhd.nl
lieve joris
dit moet mij toch even van het hart. de manier waarop jij simon wegzet is een beetje te gemakkelijk ik heb ook adhd en een ptss ja hij was makkelijk met pillen maar in tegenstelling tot andere behandelaars behield jijzelf de regie vertrouwen kreeg je meteen je kon het alleen maar verliezen. en zo even natrappen nu hij letterlijk en figuurlijk in de goot ligt is wel heel makkelijk want waarom ben je dan bang om al die andere namen te noemen? trouwens buprenorfine schreef hij alleen aan zware ptss patienten voor en diegene die overleed slikte wel die combinatie met dexamf. maar hij is daar niet aan overleden hij is van de trap gevallen het sectie rapport spreekt niet over een overdosis maar van een bloeding in zijn hoofd.
wat politie binnenval?? hij moest gewoon sluiten van de inspectie en alle 120 patienten stonden zomaar op straat zonder alternatief wie was hier gevaarlijk bezig?wat je waarschijnlijk hebt gehoord is dat pixus waar een paar patienten van simon zaten door de inspectie is gesloten maar na een proces was de uitspraak dat die beslissing onterecht was en er stonden weer een paar man zo op straat of werden opgepakt en naar de gesloten afdeling gebracht. dit alleen door mensen zoals jij die zonder goed te informeren en naar praatjes te luisteren de hele boel op stelten zetten (het lijken wel adhdérs)want simon was wel een behandelaar die compassie had met de zware gevallen en hij liet ze ook niet in de steek want hij bemoeit zich nog steeds met een ex pat. van pixus die nu opgesloten zit en toen hij onder behandeling van simon was liep hij vrij rond.het is dat hij op de grond ligt en niet kan terug vechten want er staan wel een paar smadelijke fouten in je artikel dus corrigeer ze maar eens en bel simon maar eens op voor een gesprek het zal jullie beiden goed doen want zijn oude praktijk nummer doet het volgens mij nog of mail me maar want rare psychiaters die durven te zeggen dat ze adhd hebben worden node gemist groet tjits
.
Fijn dat er steeds beter met ADHD kinderen wordt omgegaan, maar voor mij is die drukte enkel een symptoom.
Later zal dat ADHD kind toch zelf de structuur in zijn leven moeten vinden. Als hij dan zelf een baan, een gezin en kinderen heeft kan het hem toch opeens te veel worden. De enige keuze voor hem is dan misschien niet medicatie of een alternatief, maar medicatie en therapie.
Dat is het probleem aan de hele discussie. Niet dat er naar alternatieven wordt gekeken, maar dat het zwart/wit is. Dat terwijl de combinatie voor de meeste mensen een fijner leven geeft.