Verwachtingen managen met ADHD?

Verwachtingen managen betekent dat mensen je vertelt wat ze van je mogen verwachten. Ik ben een grote fan van het managen van verwachtingen. Dat betekent dat ik probeer de verwachtingen te sturen die andere mensen van me mogen hebben. En dat betekent weer dat ik kenbaar maak wat mensen van me mogen verwachten en wat niet. Ik voel het ook meteen als ik nalaat. Ik raak gestresst en zie enorm op tegen al die dingen, bang dat anderen waarmee ik samenwerk er iets van vinden.

Omdat ADHD-ers niet consistent kunnen doen wat mensen van ze verwachten is het een belangrijke vaardigheid om verwachtingen te managen.


Ik heb vandaag zo’n dag. Ik had wel het mailtje van school gekregen over de cursusdag van onderwijzend personeel maar het niet meteen in de agenda gezet. Vandaag dus geen school. Er staat ook gewoon een werkdag gepland. Dus moest ik het zaterdagochtend plotseling omgooien om de agenda voor maandag kloppend te krijgen. Een meeting moet verplaatst, oppas voor een ander uurtje.

ADHD en omgeving

Ik maak iedereen in mijn omgeving duidelijk dat ik sommige zaken heel moeilijk vind maar dat ik altijd me inspan om goede oplossingen te vinden als er iets mis gaat. Van die vaardigheid moest ik vandaag gebruik maken. Als je het op deze manier brengt zal je collega niet verwachten dat het project vlekkeloos verloopt en begrijpen dat er soms flexibel geopereerd wordt. Dan blijft er geen wrok hangen. Als je maar wel een uiterste inspanning doet om de zaken geregeld te krijgen.

ADHD is geen vrijkaartje om chaos te creëren, wees betrouwbaar en leg uit dat je soms een slip hebt..

Dit geeft je geen vrijkaartje om iets niet te doen door te zeggen dat je r niet goed in bent. Mensen gaan niet voor zo’n eenzijdige regeling. Het managen van verwachtingen heeft als doelstelling om beide mensen tevreden te stellen door een slecht gevoel over elkaar te voorkomen en misinterpretaties te vermijden en ook wrok te voorkomen. In een ideale wereld gaat alles perfect. Maar in de rommelige wereld van onze realiteit leven we met onze tekortkomingen of die van anderen. Of we ze nou willen accepteren of niet.
Doe een paar dingen aan je ADHD en je bent fijner om mee samen te werken
Je hebt niet gekozen om ADHD te hebben maar je kunt kiezen wat je er aan doet. Om een voorbeeld te geven: je blijft altijd vergeetachtig dus je zult de mensen in je leven moeten vertellen dat je geheugen niet beter werkt dan het doet. Niets persoonlijks, maar je herrinnert je gewoon minder goed dan je zou willen. Je kunt hier beter vooraf duidelijk over zijn voordat mensen zelf conclusies gaan trekken. Om dit goed te kunnen doen heb je wel het zelfvertrouwen nodig om open te zijn over je zwakheden zonder defensief te worden of je zichtbaar te schamen.

Het managen van verwachtingen bestaat uit vijf elementen:

  • 1 Erken de grenzen van je mogelijkheden, wees eerlijk over wat je wel en niet kunt klaar spelen. Het komt toch uit, dus het is beter om het meteen duidelijk te maken.
  • 2 Maak duidelijk wat je beperkingen betekenen en juist niet betekenen. Het is makkelijk om allerlei negatieve karaktereigenschappen te zien in typisch ADHD-gedrag. Het is belangrijk om dat in de kiem te smoren zodat mensen niet uitgaan van het ergste.
  • 3 Doe je best. Vertel en laat zien dat je je best doet om je beperking te compenseren. Intenties tellen mee.
  • 4 Geef de andere persoon een aantal opties. Niet omdat die persoon zich hoeft te beperken tot de opties die je hem geeft maar om de andere persoon een beeld te geven van wat jij acceptabel vindt. Je geeft de andere persoon waarschijnlijk toestemming om je te herinneren of je te bellen om dingen te checken. Dingen waarover hij zich niet zo maar gemakkelijk voelt en bij anderen niet zou doen.
  • 5 Herstel het evenwicht van de relatie door excuus te maken als het nodig is. wees bereid om alles te doen om de ballans in de relatie te herstellen.

Het kan betekenen dat het met sommige mensen gewoon niet gaat werken

We moeten allemaal onze eigen keuzes maken. Het is niet onze taak in het leven om het voor iedereen perfect te maken of voor anderen keuzes te maken. Ik heb veel contact met Ewerdt, een cameraman met ADHD. Hij heeft samenwerkingen die perfect voor hem gaan. Maar is ook heel eerlijk als hij merkt dat iemand moeite heeft met hem. Dan stopt hij de samenwerking, no hard feelings. Geen schaamte, geen stress, geen wrok. Het werkt gewoon niet met hoe hij is, een feit. Niks meer of minder. Een samenwerking dwing je nu eenmaal niet af. Maar het is wel jouw taak om mensen te informeren voor ze keuzes maken over een omgang en aangaan van een verstandhouding met jou. Daarna kunnen ze besluiten wat zij willen doen. Het kan betekenen dat het met sommige mensen gewoon niet gaat werken. Dat is jammer maar dat is nu eenmaal zoals het is.
It takes two to tango
Tegelijkertijd kun je mensen tegen komen met wie jij niet in staat bent om het te laten werken. “It takes two to tango”, en ieder moet zijn deel doen. Het managen van verwachtingen is het actief beheren van de interactie met andere mensen en dat maakt iedereen tevredener over de uitkomsten van de interactie.


Reacties

Eén reactie op “Verwachtingen managen met ADHD?”

  1. Andries avatar
    Andries

    Beste Joris,
    Bedankt voor deze mooie uitleg!
    Uit ervaring weet ik dat wat je vertelt een mega belangrijke stap is om te zetten, meestal ná de fase van zoeken, ontdekken en toepassen.
    Mensen met ADHD zijn zó bang om veroordeeld te worden, omdat ze hun hele leven al weten of horen dat ze anders zijn. Dus vertellen ze het liever niet.
    Op het moment dat we beseffen dat mensen, gewoontedieren als we zijn, het juist heel fijn vinden om te horen wat je kunt verwachten van iemand!
    Hoe vaak kwam het niet voor, dat ik in mijn hyperactieve modus me 100 % inzette om een ander te helpen, en als iemand dat niet waardeerde ik me op mijn ziel getrapt voelde!
    Veel mensen met ADHD kennen ook de schaamte als ze weten hoe hun gedrag op anderen kan overkomen (je praat veel te lang over onderwerpen binnen jouw interessegebied bijvoorbeeld).
    Daar mag je ook best even om rouwen.
    Maar op het moment dat je het kunt omdraaien, kun je mensen juist de mooie kant van jouw gave laten zien.
    Voorbeeldje:
    Gisteren moest ik ergens een interview geven en mijn mening over iets geven binnen mijn interessegebied. Iets waar ik al 2 jaar over had nagedacht.
    Meerdere keren in het gesprek gaf ik aan: ‘ik denk nogal associatief, dus als het verhaal te lang wordt, kap me dan af :-)’
    De focus is dan veel meer gericht op het talent wat je laat zien: de volledigheid, de inzet en passie die je toont voor het onderwerp, de bereidwilligheid, energie etc.
    Plaats ik zo’n opmerking niet, zie ik vaak mensen denken: pffffoe wat een spraakwaterval 😉 Mensen leren daarmee dat ADHD niet iets engs is, maar juist hele mooie kanten heeft, maar dat we soms juist van de ander nodig hebben te horen als we iets doen wat niet werkt. Daarin heb je samenwerking nodig en kun je gebruik maken van elkaars talenten.
    Het grappige is dat ik tijdens mijn studietijd van nature altijd al veel gebruik maakte van de mensen om me heen en dat ik hun juist weer hielp met dingen waar iemand met ADHD vaak sterk in is. Alleen nu zie ik dat in een totaal ander licht natuurlijk…

Geef een reactie

%d bloggers liken dit: