Zelfbeeld van kinderen en volwassenen met ADHD vaak negatief

Het zelfbeeld van de meeste kinderen en volwassenen met ADHD is in de meeste gevallen niet zo goed. Ze zijn zich ervan bewust dat ze anders zijn. Dat anders zijn betekent echter niet dat ze niet goed zijn, alleen hun gedrag heeft wat veranderingen en aanpassingen nodig. Het is het gedrag dat door de ADHD als storend wordt gezien. Het is belangrijk dat ouders, het gezin waarin iemand met ADHD opgroeit, de leerkracht op school, de sportbegeleider er alles aan doen om het zelfbeeld te verbeteren. Dat lukt niet in één dag. Wat wel in één dag lukt is iemand met ADHD zich minderwaardig te laten voelen door de verkeerde uitspraken. Uitspraken als “jij kunt ook niets”, of “kom hier, ik doe het wel, het lukt je toch niet” en uit de klas of van tafel gestuurd worden omdat een kind niet stil zit, kunnen een kind met ADHD diep raken. En het is ook moeilijk voor degenen die om het kind met ADHD staan de juiste woorden te vinden en bepaald storend gedrag te veranderen in gewenst gedrag. Het kost alle partijen veel inzet, energie en uithoudingsvermogen, maar dit mag je het kind met ADHD nooit verwijten. Het heeft niet gevraagd om opgescheept te zitten met de complexe kenmerken van ADHD.

Zelfbeeld positief beïnvloeden

Het is een hele klus om het zelfbeeld van iemand met ADHD positief te beïnvloeden. Het zelfbeeld veranderen kan de betrokkene eigenlijk alleen zelf. Jij kunt wel de voorwaarden daarvoor creëren. Een kind met ADHD moet zelf het gevoel krijgen dat het goed is zoals het is en dat de complexe kenmerken van ADHD hem/haar in de weg zitten om altijd het juiste gedrag te laten zien. Het dient te weten dat het positieve kanten heeft, dat het in veel gevallen zelfs bijzondere kanten heeft. Soms dienen deze kanten nog ontwikkeld te worden, soms zijn ze duidelijk aanwezig. Je kunt er veel woorden aan besteden om het kind zich beter te laten voelen, maar een eigen ervaring werkt beter. Dat betekent voor ouders en opvoeders dat het kind niet gepamperd dient te worden, maar dat het zelf dingen moet aanpakken (als het veilig en verantwoord is uiteraard).

Wat kun je doen om het zelfbeeld van je kind positief te beïnvloeden? Enkele tips op een rijtje. Kijk maar wat je ervan kunt gebruiken.

• Zet kleine stapjes en begin eenvoudig, zodat er zeker goed resultaat wordt behaald. Gebruik een beloningssysteem of beloon met woorden en/of extra aandacht.
• Als ouder heb je een voorbeeldfunctie, toch is het goed voor het zelfbeeld van een kind als je het kind zelf dingen laat doen en niet steeds verbetert. Ook huisgenoten moeten hieraan meewerken.
• Geef een voorzet bij een bepaalde klus, kind maakt het af. Voldoening zal het resultaat zijn.
• Verdeel een grote klus in stukjes en zeg erbij “ik doe dat deel en jij de rest, het is teveel voor mij alleen”. Vooral een jong zal daar gevoelig voor zijn. Het voelt zich nuttig. Jij bereikt wat je wilt en je kunt je kind belonen.
• Laat je kind zoveel mogelijk succes ervaren. Overdrijf dit echter niet, een kind voelt het als jij niet eerlijk bent. Een succes moet een succes zijn en soms kan iets mislukken. Dat hoort bij het leven.
• Laat zien dat ook jij fouten kunt maken en dat het niet erg is. Als de intentie goed is, is het prima. Je kind zal daardoor eerder iets durven ondernemen.