ADHD betekent over het algemeen: drukte in het hoofd van je kind, weinig aandacht in de klas en afwezig zijn. Wanneer de puberteit zich aandient slaan ook de hormonen in het lichaam op hol. Dit zorgt voor extra prikkels en worden de gedragsproblemen dan alleen maar erger of blijft dit hetzelfde? Er kan veel onzekerheid en onduidelijkheid bestaan over ADHD bij je kind tijdens de puberteit. De puberteit op zich is al een fase van verandering, maar voor pubers met ADHD kan deze verandering nog ingrijpender zijn. Een beeld van de transformatie.
De puberteit
Tijdens de puberteit veranderen er zowel op uiterlijk als innerlijk vlak veel dingen. In de eerste plaats vindt er een groeispurt plaats, en begint de groei van bijvoorbeeld baardhaar bij jongens en okselhaar bij meisjes. Daarnaast vinden er ook allerlei andere veranderingen plaats; jongeren worden stiller, trekken zich sneller terug en zullen zich bezig gaan houden met andere dingen. Als ouder kun je allerlei hulpmiddelen inschakelen om te ontdekken hoe je hier het beste mee om kunt gaan. Jongeren in de puberteit kunnen zich behoorlijk afzonderen en daarnaast in aanraking komen met allerlei verleidingen als drugs, alcohol en seks.
ADHD
Het is algemeen bekend dat bij ADHD er sprake is van een stoornis waarbij je zoon of dochter of jijzelf te maken hebt met allerlei aandachtsproblemen. Je bent snel afgeleid, hebt moeite met het afmaken van bepaalde taken zoals huiswerk, je gaat snel over van de ene naar de andere activiteit en maakt daardoor niets helemaal af, je kunt moeilijk plannen en je hebt geen goed overzicht. Dit zijn allemaal symptomen die voorkomen bij kinderen en volwassenen met ADHD. Toch is het voor ieder kind anders en zijn er ook veel symptomen die op het eerste gezicht niet direct gelinkt kunnen worden aan ADHD.
ADHD en de puberteit: fabels en feiten
Veel mensen dachten, en denken nog steeds, dat kinderen tot de puberteit last kunnen hebben van ADHD, maar dat het daarna verdwijnt. Dit is echter een fabel, want ook jongeren en volwassenen kunnen last hebben van ADHD. Feit is dat ongeveer 30% van de kinderen met ADHD over de symptomen heen groeit; dit komt vermoedelijk omdat het in versneld tempo ontwikkelt naar een normaal niveau. Daarnaast behoudt nog eens 30% wel de symptomen, maar ondervinden zij hier als ze volwassen zijn geen hinder meer van. Daarnaast is er ook een gedeelte van de volwassenen waarbij deze symptomen wel aanhouden.
Waar hangt het gedrag af van een ADHD’er tijdens de puberteit?
Het verschilt per kind hoe hij of zij zich zal gedragen tijdens de puberteit. Dit is ook zo bij kinderen zonder ADHD; het ene kind zal te maken hebben met enorme stemmingswisselingen, terwijl de ander zijn of haar rustige zelf blijft. Ditzelfde geldt ook voor kinderen met ADHD. Hoe heftig deze puberfase wordt voor een ADHD’er, zal afhankelijk zijn van hoe de gedragsproblemen zijn bij je kind. Hoe groter de gedragsproblemen zijn, hoe groter de kans dat zich dit tijdens de puberteit ook zal laten zien. Dit wordt dan een geval van én-én; én ADHD, én pubergedrag. Het gevoel van afgewezen worden, waar kinderen met ADHD veel last van kunnen hebben, kan zich tijdens de puberteit versterken. Hierdoor ontstaat een gevoel van onbegrip en onzekerheid.
Wat verandert er voor je kind tijdens de puberteit?
De ADHD zal dus niet altijd verdwijnen tijdens de puberteit, maar in uiterlijk gedrag kun je wel veranderingen opmerken bij je zoon of dochter. Pubers zijn vaak een stuk minder druk en zoeken hun eigen kamer veel meer op. Het ADHD gedrag van je zoon of dochter dat vaak gepaard gaat met drukte en hyperactiviteit, zal dus afnemen, al vanaf een jaar of tien. De onrust zal nog wel blijven, maar dit gaat niet meer gepaard met onrustige motoriek, zoals wiebelen, trommelen, friemelen, ect.
Wat zal er wel hetzelfde blijven in het gedrag van je kind? Tieners zullen juist te maken krijgen met een ander ADHD kenmerk dat dan naar voren komt. Plannen wordt lastiger, maar ook organiseren, coördineren, timen en onthouden. De regelfuncties in de hersenen kunnen ook minder naar behoren werken. Dit betekent dat het vermogen om prioriteiten en doelen te stellen moeilijker wordt. Ook zijn de regelfuncties in de hersenen belangrijk voor het verwerken van nieuwe informatie en zorgen ze ervoor dat jongeren aangepast en doelgericht kunnen gedragen. Juist in het voortgezet onderwijs krijgen jongeren hiermee te maken en dit is dan ook het punt waar veel pubers met ADHD tegenaan lopen.
ADHD of pubergedrag? Hoe te onderscheiden
Er kan zich tijdens de puberteit van een ADHD’er wel het probleem voordoen of bepaald gedrag te wijten is aan de ADHD of aan de puberteit. Het is daarom voor ouders belangrijk om hier het onderscheid in te kunnen maken. Dit kan lastig zijn om te onderscheiden, omdat ook normale tieners soms extra luidruchtig zijn, last hebben van conflicten met hun ouders of geen zin hebben in huiswerk. Toch zijn er een aantal typische gedragingen waar ADHD’ers last van hebben. Zo is het belangrijk om te kijken naar het functioneren op school: ze kunnen slecht plannen, raken alles kwijt, het huiswerk komt niet af en andere problemen komen aan bod.
Handige boeken voor ADHD en puberteit
Gelukkig zijn er een aantal behulpzame boeken zie je kunt lezen wanneer je een kind hebt met ADHD dat in de puberteit zit. Zo richt het boek Pittige pubers zich vooral op de opvoeding van kinderen met ADHD (en autisme). Waar trek je de grenzen, hoe blijf je goed communiceren met je zoon of dochter en hoe ga je om met de hormonale ontwikkeling van je kind. Ook kun je je kind die in de puberteit zit zelf een boek geven, zoals bijvoorbeeld Chaos in je hoofd, een boek voor en door pubers met ADHD. Kinderen met ADHD kunnen zich herkennen in de voorbeelden en ervaringen van anderen lezen. Wil je meer informatie over het verschil tussen gedrag dat voortkomt uit de ADHD of uit de puberteit? Het boek Pubers met ADHD is een duidelijk boek waarin je het onderscheid goed leert maken.
Geef een reactie