Jaren geleden begon ik na mijn studie Psychologie als sociotherapeut in een kinder- en jeugdpsychiatrie instelling. Ik werkte in diverse woongroepen waar jonge kinderen tijdelijk wonen, omdat het thuis niet meer gaat. Het waren kinderen met een vorm van Autisme, vaak in combinatie met ADHD. Hoewel ik met veel plezier aan deze job begon, liep ik al snel tegen mezelf aan en mijn ideeën over.
Bewust 0uderschap versus opvoeden
Door de jaren heen ben ik zelf in Bewust Ouderschap gegroeid. Waar het bij Bewust Ouderschap om gaat, is dat je je als ouder bewust bent van je eigen gedrag. Jouw gedrag heeft namelijk effect op het gedrag van je kind. Bij Bewust Ouderschap focus je op jouw gedrag en niet op het gedrag van je kind, zoals bij Opvoeden. Je werkt als het ware aan jezelf ipv aan je kind. Je herstelt de pijn uit je eigen opvoeding en jeugd en voorkomt zo dat je jouw bagage overdraagt op je kind. Die bagage kan immers voor de nodige ellende zorgen, nietwaar?!
Toen ik in de kinderpsychiatrie (tegenwoordig kinder- en jeugdpsychiatrie) werkte, wilde ik de uitgangspunten van Bewust Ouderschap zo veel mogelijk toepassen binnen mijn werk. Ik was immers erg enthousiast over deze andere manier van kijken naar en omgaan met kinderen.
Toen ik er op mijn werk over vertelde, kreeg ik enthousiaste reacties. Maar toch liep ik vast. Ik liep er tegen aan dat het algemene beeld is dat we controle moeten hebben over kinderen, zeker als ze Autisme en / of ADHD hebben. En dat zat al in hele kleine dingen.
Ik weet nog goed toen ik zwanger was van onze oudste dochter. Ik viel uit omdat ik fysieke klachten had. Om de kinderen nog even dag te zeggen en nog even te trakteren, ging ik voor de bevalling terug naar de groep. Het was warm, ik was er net en we waren allemaal onze plek aan het zoeken in een kring. Opeens zei een jongen van een jaar of 8 tegen me: ‘Yvonne, kijk!’ en terwijl hij dat zei, klapperde hij met zijn armen terwijl hij zijn duimen tussen zijn oksels hield. Hij kon ‘scheet’ geluidjes maken en was zichtbaar trots op zijn kunnen.
Ik kon er wel om lachen en lachte smakelijk mee. We hadden eigenlijk wel lol, de kinderen er om heen genoten en ik had nog net niet de neiging om het ook even uit te proberen. Het is iets waar ik zelf blij van wordt en het bevordert de verbinding met anderen, samen lachen, om de gekste dingen. Alleen, een collega nam het gebeurde heel anders waar en sommeerde deze jongen er mee te stoppen. Ik voelde mij, nog half in een lach, net als die jongen waarschijnlijk, een beetje beschaamd.
Heb je dat ook wel eens? Dat je je ergens direct of indirect op voelt aangesproken en dat je het liefst wilt wegzakken door de grond? Wat een naar gevoel is dat, niet?!
Als wij dat als volwassenen zo voelen, zouden kinderen dat dan ook hebben als ze worden aangesproken op hun gedrag? Zou het kunnen dat ze daarom misschien juist gedrag gaan vertonen waar we niet op zitten te wachten?
Je herkent het misschien wel in je privésituatie. Als je focust op het gedrag van je kind, als je controle wilt, dan kom je vroeg of laat met je kind in conflict. Jas aan, ophouden met huilen, eerst proeven, eten opeten, nog 3 happen, dank je wel zeggen, sorry zeggen, niet zo boos doen…
Kun jij je voorstellen dat je in zo’n situatie uiteindelijk misschien wel bij jezelf uit komt? Dat je jezelf afvraagt, was ik niet eigenlijk even te veel de controleur?
En wil jij als ouder eigenlijk wel controleur zijn? Of sterker nog, ben je het je wel bewust, dat je op momenten controleur bent? Of heeft jouw eigen opvoeding gemaakt dat je misschien juist wel denkt dat je niet anders kunt bij kinderen dan controleur zijn?
Kijken naar jezelf, als ouder, als ‘opvoeder’, is geen gemeengoed. Over het algemeen past het niet in hoe we denken over opvoeden. Zo zijn we zelf ook niet opgevoed. Toch levert het veel op binnen je relatie met je kind.
Ik miste het in de instelling waar ik werkte. Het ging me irriteren. Zeker als je bedenkt dat er serieuze time outs zijn voor kinderen met bepaald gedrag. In een extreem geval, komt een kind zelfs in een isoleersituatie terecht.
Ik raakte te veel verwijderd van mezelf. De gemiste kansen voor de kinderen raakten me. Want was het wel zo terecht dat sommige kinderen steeds op hun kamer belanden? Of dat er andere maatregelen volgden? Of in het extreme geval in een isoleersituatie terecht kwamen?
Ik kreeg er last van, te meer daar ik merkte dat ik het niet kon veranderen.
De tendens was en is dat je t.a.v. kinderen controle moet hebben, wel of geen psychiatrische instelling, wel of geen Autisme of ADHD. Maar is dat wel zo? Ik zie juist menig conflict ontstaan a.g.v. behoefte aan controle…
Hoewel ik vroeger ook in de hoek van ‘controle’ zat, en nog wel eens, besef ik nu dat als dat gebeurt, het over mij zelf gaat. Dat ik even de weg kwijt ben en een oude pijn bij mij wordt geraakt en dat angsten die daar uit zijn voortgekomen weer even de kop opsteken.
Als je de controle wilt hebben, omdat je denkt dat je niet anders kunt, omdat je denkt dat het zo hoort of denkt dat je kind daarmee is gebaat, gaat dit ten koste van het geluk en de ontwikkeling van je kind. Je bent dan gefocust op jouw angst, niet meer op de behoeften en mogelijkheden van je kind. Als je de controle kunt loslaten, zal jouw relatie met je kind versterken.
Geloof jij ook dat je het geluk van je kind bevordert als je de controle loslaat? Laat het weten door hieronder een reactie te plaatsen!
Geschreven door Yvonne van Gennip
Ik wil dat graag proberen maar hoe. Hoe kan je de controle loslaten?
Ik ben blij te horen dat je het graag wilt proberen Agneta. Je wilt weten hoe je de controle kunt loslaten? Mijn eerste vraag zou zijn, heb je zelf ideeën?
Misschien help ik je door een begin te maken. Het is niet zo 123 te zeggen in een berichtje en ook nog eens makkelijker gezegd dan gedaan, dat besef ik maar al te goed. Maar het is absoluut de moeite waard, het zal je veel opleveren. Het enige dat je nodig hebt als het gaat om loslaten is ‘niet opgeven’ en oefenen, oefenen, oefenen.
Het begint i.i.g. met een andere mindset als het gaat om kinderen en opvoeden. Als je mindset staat op opvoeden, dan ben je geneigd om controle als zinvol of noodzakelijk te zien. Als je vanuit Bewust Ouderschap naar je kind kijkt, dan zie je je kind als goed zoals het is. Je gaat dan vooral naar jezelf kijken als het gaat om gedrag, naar wat maakt dat jij reageert zoals je reageert. M.b.t. dit topic ‘controle’: onder controle zit vaak angst. Om die angst in bedwang te houden, willen we controle krijgen over een situatie of persoon, omdat we bang zijn dat het anders mis gaat, het niet goed komt. Sommige mensen kunnen naar hun eigen angsten kijken, anderen stoppen deze diep weg omdat ze te pijnlijk zijn.
Niet alle, maar veel angsten zijn aangeleerd, in onze… ja opvoeding. Ze zijn o.a. ontstaan door de behoefte aan controle van onze ouders. Dit is een doorgaans onbewust proces.
Je zou voor jezelf een begin kunnen maken door jouw eigen angsten onder de loep te nemen. Waar ben je bang voor? En dan heb ik het niet over situaties waarin veiligheid en gezondheid ECHT in het geding zijn. Waar ben je bang voor als het gaat om je kind, waardoor jij graag controle wilt? Kun je hier wat mee, laat het me weten, zo leren we van elkaar!
Ik ben ook heel benieuwd hoe je dat dan doet, die controle loslaten.
Kun je iets met het antwoord dat ik Agneta heb gegeven Petra?
Het is een veelomvattend onderwerp.
Een praktisch tip als het gaat om loslaten: je zou jezelf, elke keer als je de neiging hebt om in te grijpen, kunnen afvragen of het echt nodig is. Wat maakt dat je wilt ingrijpen? Zou je dit specifieke gebeuren ook kunnen laten gaan. Wat zou er dan gebeuren? Ik ben benieuwd of je hier iets mee kunt.
In theorie is t allemaal zó makkelijk gezegd. Maar dan in werkelijkheid als je er twee hebt waarvan een met een verstandelijke beperking en er nog een bij met ADHD en er alleen voor staan valt dat erg zwaar en vaak niet mee.
Absoluut Daantje, dat val zeker niet mee! Heel belangrijk dat je, in alle gevallen, en in jouw geval zeker, doet aan self-care. Voor jouw innerlijk zorgen, rust in jezelf vinden, je hart openen waardoor je hoofd rustiger wordt. Idd makkelijker gezegd dan gedaan, ik weer uit eigen ervaring hoe moeilijk dat is. Meditatie kan enorm helpen. Je kunt als je rust hebt eerder verbinding maken met je kinderen. Je kunt dan makkelijker hun behoeften tegemoetkomen ipv dat zij jouw/onze behoeften tegemoet moeten komen. Als wij onszelf voeden, kunnen we hun beter voeden. Controle lijkt makkelijker maar de prijs is uiteindelijk hoger. Wat zou jij kunnen doen om voor jezelf te zorgen zodat je meer rust hebt om verbinding te maken?