Kinderen worden vaak geplaagd door nare dromen of nachtmerries. Bij de nog kwetsbare geest van het kind leidt dit dikwijls tot angst, onrust en onzekerheid.
Met name kinderen die hoog gevoelig zijn ondervinden het meeste last van nare dromen. De overdag onverwerkte emoties worden soms geuit in nare dromen voor het kind. Kinderen zijn echter ook gewillige slachtoffers voor dolende geesten met frustratie en woede in zich. Dit laatste klinkt wellicht vreemd maar voor eenieder die weet dat leven na de dood vanzelfsprekend is of minimaal waarschijnlijk wordt geacht, is het dat niet. Want wanneer je zelf wel eens de aanwezigheid hebt gevoeld of ervaren van iemand die is overleden, een familielid of bekende, kun je ook beter voorstellen hoe dit moet voelen voor een kind, die dit nog minder begrijpt dan jij.
Binnen dit artikel heb ik bewust gebruik gemaakt van eenvoudige termen en ook bij het benoemen van de dromen zijn het bewust termen vanuit de volksmond.
Gebruikte termen en hun betekenis:
Nare droom: een door de geest zelf geproduceerd product vaak nuttig
Nachtmerrie: komt van het woord ‘mara’ letterlijke betekenis ‘boze geest’
Compensatiedroom: een vrolijke/positieve droom tegenover een nare gebeurtenis.
Nare dromen
Als een kind bijvoorbeeld overdag gepest is op school en deze emotie niet heeft kunnen uiten dan kan het dit ’s nachts in een ‘nare droom’ vergroot terugkrijgen, omdat deze emotie overdag niet (voldoende) is weggevloeid.
De geest van ieder mens is in dromen puur maar ook hard als het om nare dromen gaat. Kinderen krijgen vanuit de eigen geest net zo hard ‘lessen’ als volwassenen dit krijgen, ieder binnen hun eigen belevingswereld. Dit gaat voorbij rechtvaardigheid of empathie, dit is zelfs niet aan de orde. Je geest daar de schuld van geven is zoiets als klagen over het weer.
Een kind kan er weinig aan doen nare gebeurtenissen niet overdag te verwerken of te vertellen aan de ouders. De geest van het kind kan er niets aan doen dit uitvergroot als angst terug te geven aan het kind. Dit komt omdat het kind nog niet geleerd heeft hoe dit werkt.
Nachtmerries en het zien/voelen van geesten
Deze nachtmerries (let. Boze geest) ofwel deze boze geesten zijn veelal niet gerelateerd aan de familie. Maar ze bezoeken wel vaak kinderen omdat deze nu eenmaal in hun kwetsbaarheid, gewillige slachtoffers zijn. Zij zoeken niets anders dan (negatieve) aandacht. Een kind kan hier uiteraard behoorlijk angstig van worden en zich overmant voelen, niet bij machte zijn hier iets tegen te doen. Deze angst wordt veelal meegenomen naar de dag waardoor er bijvoorbeeld een overdreven angst ontstaat voor donkerte, bepaalde ruimtes in huis of spiegels waarin ze niet alleen durven te kijken. Het kind kan elk geluidje als eng ervaren en buiten in een park van alles zien en horen.
Bij een kind die dit meemaakt speelt het dus ook vaak overdag dat zij dingen zien die anderen niet zien, dingen voelen die anderen niet voelen. Je ziet het vaak bij je kind als het tijdens het spelen met zichzelf praat, waarbij je het idee hebt dat hij/zij tegen een vriendje of vriendinnetje praat die er niet -lijfelijk- is. Voor hem of haar is het er echter wel. Dit zijn vaak goede geesten waar het kind ook geen angst bij voelt in hun onbevangenheid. In de nacht is alles enger voor het kind dus worden die ‘goede’ geesten ook vaak als ‘boze’ geesten gezien voor het kind.
Compensatiedromen
Er zijn ook gewoon spannende dromen of dromen die voortkomen uit stress of drukke gebeurtenissen. Dan kan het ook juist omgekeerd werken dat het brein of de psyche een vrolijke droom er tegenover zet, overdag komt dit ook voor dan worden dit afweermechanisme genoemd. Dit is eveneens een aspect dat aangeeft dat de drukte en spanning die overdag niet is weggevloeid of losgelaten dat dit ’s nachts wordt verwerkt in een compensatiedroom. In de meeste gevallen kun je ervan uit gaan dat een nare droom uit sterkere spanningen of stressgevoelens voortkomt en dat de lichtere, overdag onverwerkte, spanningen een compensatiedroom geven. De reden waarom ik dit soort dromen bij het rijtje voeg, is omdat het van belang blijft je kind(eren) te blijven vragen hoe hun dag was vanuit het besef dat het ontladen van de emoties één van de belangrijkere aspecten is voor het geluk van je kind.
Voor een kind maakt het niet veel uit of het een nachtmerrie is of een nare droom, de basis blijft dat het kind er (veel) last van kan ondervinden en bij de werkelijke nachtmerries – boze geesten dus ook vaak overdag.
Angst voor het onbekende
De meeste angst, komt voort uit angst voor het onbekende en het ontbreken van de kennis dit tegen te gaan. Zodra je immers weet wat het is, weet waar het vandaan komt en weet dat het ook vanuit jezelf kan komen, neemt de angst al sneller af. Alleen de weg daarnaartoe is niet altijd eenvoudig.
Bij een kind is dit nog meer van belang dit vanuit hun eigen taal te begrijpen, zodat het met minder angst en onzekerheid opgroeit en een sterke ‘ik’ ontwikkelt. De meeste kinderen vinden het woord ‘dood’ over het algemeen heel normaal en ze kunnen ook snappen -bij uitleg- dat je lichaam weg is maar je er nog wel kan zijn. Mensen zeggen immers ook vaak ‘in je hart is oma/opa nog bij je’.
Kinderen kunnen ook heel nuchter over de dood spreken als zijnde iets heel gewoons.
Kanaliseren emoties
Daarnaast is het belangrijk dat kinderen hun emoties kwijt kunnen ook overdag, dat ze zich begrepen voelen in wat hun dwars zit en om er als ouder(s) hier een mogelijke oplossing voor biedt. Deze oplossing kan ook iets symbolisch zijn, het gaat er immers om dat het kind iets vervelends heeft meegemaakt en dat je daarin je kind steunt niet door het te dragen maar om een anker te geven.
Dit autonome krachtige gevoel vormt de basis voor weerbaarheid. Maar moet wel gevormd worden en het liefst door de ouder(s) of een vertrouwd persoon.
Enkele tips
- Een eerste start is begrip tonen door deze angst of nachtmerrie van je kind serieus te nemen, maar hou het luchtig.
- Geef je kind de ruimte wat het ziet en vooral voelt zonder direct met oplossingen te komen.
- Zeg dat je kind zich niet alleen voelt in zijn strijd.
- Bedenk een op de leeftijd aansluitende beschermings-totem voor in zijn/haar kamer. Besluit daarvoor samen wat dat is: een knuffel, een dromenvanger of een lampje.
- Het bekende lampje aan, heeft alleen zin als het kind voelt of beseft dat dit hem beschermt (bedenk het is een beschermings-totem).
- Geef je kind naast veel liefde ‘stoere kracht’ dit is zeker ook voor meisjes belangrijk. Stoere kracht zit in het stimuleren van het leren vallen (niet vanuit de letterlijke betekenis) en het leren omgaan met tegenslag, denken in oplossingen en niet in problemen.
- Stimuleer zelfstandigheid, door ze zoveel mogelijk zelf te laten doen en geef aan dat je pas helpt als ze er echt niet uitkomen (zelfredzaamheid).
- Zorg dat je kind overdag zijn/haar emoties kwijt kan, ook als je kind er zelf niet over begint. Hou het wel luchtig en spontaan.
Deze tips verschillen per kind wat het beste werkt en zijn niet altijd of allemaal praktisch uitvoerbaar.
Noot vooraf
Er is in de wetenschap nog veel onbekend wat dromen precies zijn, er is echter wel bekend dat we niet zonder kunnen. Ook verandert het beeld op kinderen met ADHD en neemt de twijfel in de wetenschap toe over of het geven van dit label wel een positieve bijdrage geeft. Met name door de toenemende prestatiedruk van de maatschappij en de afnemende tolerantie voor afwijkend gedrag. Ik verbaas me al jaren hoe weinig het onderbewustzijn wordt belicht en alles gezocht lijkt te worden in het brein en niet de totale menselijke psyche, die veel breder is.
Voor mij zijn dromen zeer bekend terrein en ik gebruik dit o.a. in mijn praktijk bij analyses en duiding ervan. Dromen komen uit het gebied van ons onderbewustzijn dat maar liefst 90 tot 95% van ons brein bevat en ons onnoemelijk veel informatie verschaft. Het overige deel is ons bewustzijn dat letterlijk gevoed wordt door ons onderbewustzijn maar ook letterlijk onbewust is voor ons ego (ik-bewust-zijn). Het ego heeft vreemd genoeg een slecht imago maar zonder ego kunnen we niet bestaan. Met name voor een kind is dit ik-bewustzijn zeer belangrijk.