De 3 subtypen ADHD: Aandachtstekort, hyperactiviteit en impulsiviteit

ADHD kent drie belangrijke subtypen: aandachtstekort, hyperactiviteit en impulsiviteit. Elk subtype heeft specifieke kenmerken en uitdagingen die invloed kunnen hebben op het dagelijks functioneren van zowel kinderen als volwassenen. Hieronder worden de subtypen uitgebreid toegelicht.

Subtype ADHD #1: Aandachtstekort

Mensen met het aandachtstekort subtype van ADHD ervaren vooral problemen met concentratie en organisatie. Dit kan invloed hebben op school, werk en dagelijkse taken. Veelvoorkomende kenmerken zijn:

• Moeite om aandacht bij details te houden, wat leidt tot slordigheidsfouten in schoolwerk, werk of andere activiteiten.
• Snel afgeleid worden door externe prikkels.
• Moeite om de aandacht bij taken of spel te houden, vooral bij langdurige of complexe taken.
• Lijkt vaak niet te luisteren wanneer er direct aangesproken wordt.
• Heeft moeite met het volgen van instructies en het afronden van opdrachten.
• Slechte organisatievaardigheden; moeite met het plannen en structureren van taken.
• Vermijdt of heeft een sterke afkeer van taken die langdurige mentale inspanning vereisen, zoals schoolwerk of administratieve taken.
• Regelmatig dingen kwijtraken die nodig zijn voor activiteiten, zoals sleutels, mobiele telefoon of belangrijke papieren.
• Vergeetachtigheid in dagelijkse activiteiten, zoals afspraken of het opvolgen van instructies.

Hoe ermee om te gaan: Een gestructureerde aanpak met visuele herinneringen, to-do lijsten en regelmatige pauzes kan helpen om focus en organisatie te verbeteren.

Subtype ADHD #2: Hyperactiviteit

Hyperactiviteit is een subtype dat wordt gekenmerkt door overmatige beweging en moeite om stil te blijven. Dit kan problematisch zijn in situaties waarin rust en concentratie vereist zijn. Kenmerken zijn:

• Constant friemelen met handen of voeten of wiebelen op een stoel.
• Opstaan in situaties waarin verwacht wordt dat men blijft zitten, zoals in een klaslokaal of op kantoor.
• Rondrennen of klimmen in ongepaste situaties (bij volwassenen kan dit zich uiten in gevoelens van rusteloosheid).
• Moeite met rustig spelen of deelnemen aan ontspannende activiteiten.
• Overmatig praten en het lastig vinden om stil te zijn.
• Voortdurend bezig zijn met activiteiten zonder duidelijke rustmomenten.

Hoe ermee om te gaan: Regelmatige fysieke activiteit, het inbouwen van korte beweegmomenten en het hanteren van een gestructureerd schema kunnen helpen om de hyperactiviteit te beheersen.

Subtype ADHD #3: Impulsiviteit

Impulsiviteit bij ADHD verwijst naar het handelen zonder na te denken over de gevolgen. Dit kan leiden tot problemen in sociale en professionele omgevingen. Veelvoorkomende gedragingen zijn:

• Antwoorden eruit flappen voordat de volledige vraag is gesteld.
• Moeite met wachten op de beurt, bijvoorbeeld in rijen of tijdens groepsactiviteiten.
• Anderen vaak onderbreken of zich mengen in gesprekken.
• Onbezonnen beslissingen nemen zonder de gevolgen te overwegen.
• Moeite met het reguleren van emoties, wat kan leiden tot snelle stemmingswisselingen.

Hoe ermee om te gaan: Bewustwording van impulsief gedrag, ademhalingstechnieken en het stellen van duidelijke grenzen kunnen helpen bij het beheersen van impulsiviteit.

Combinatie van subtypen ADHD

Sommige mensen vertonen kenmerken van meerdere subtypen, wat bekend staat als het gecombineerde type ADHD. Dit vereist vaak een multidisciplinaire aanpak, waarbij gedragsinterventies en mogelijk medicatie worden gecombineerd.

ADHD komt in verschillende vormen voor, en elk subtype heeft zijn eigen uitdagingen en sterke punten. Het begrijpen van deze subtypen kan helpen bij het vinden van de juiste strategieën om beter met ADHD om te gaan en het dagelijkse leven effectiever te organiseren. Of het nu gaat om aandachtstekort, hyperactiviteit of impulsiviteit, een combinatie van therapie, coaching en mogelijk medicatie kan een wereld van verschil maken.