Het verschil tussen ADHD en een bipolaire stoornis

Bij symptomen als uitgelaten, druk gedrag in combinatie met weinig concentratievermogen, impulsiviteit en een snelle gedachtegang denken we meteen aan ADHD. Toch is er nog een andere stoornis waar deze symptomen onder kunnen vallen en die vaak vergeten wordt, namelijk de bipolaire stoornis. Lees in deze publicatie wat het verschil is tussen deze twee. Mocht u na het lezen nog vragen hebben dan kunt u altijd even contact opnemen met ADHDblog zo dat we u verder kunnen helpen.

Kenmerken van ADHD

ADHD bestaat in drie verschillende vormen: overwegend niet-oplettende vorm, hyperactieve vorm en gemengde vorm. Onder de eerste vallen symptomen van concentratie- en aandachtsproblemen, onder de tweede van hyperactiviteit- en impulsiviteitsproblemen en onder de derde vallen symptomen van beide.

De overeenkomsten tussen ADHD en bipolaire stoornis doen zich vooral voor bij de gemengde vorm van ADHD.

Bij deze vorm richten symptomen zich op hyperactiviteit, impulsiviteit, aandachtstekort, prikkelbaarheid, agressief of stoer gedrag, depressie en een gebrek aan kritiek. Een kind met ADHD kan bijvoorbeeld moeilijk stil zitten of moeilijk op zijn/haar beurtwachten, praat heel veel, raakt snel afgeleid en heeft moeite met het opvolgen van wat langere of meer ingewikkelde instructies.

Kenmerken van een bipolaire stoornis

Bij een bipolaire stoornis worden depressieve episodes afgewisseld met zogenaamde manische episodes. Tijdens de depressieve periode is een kind vaak somber, heeft het weinig eetlust en geen zin om iets te ondernemen. Tijdens de manische periode is het kind juist euforisch, impulsief en hyperactief met soms zelfs wat agressiviteit.

Het kind heeft het gevoel dat het alles aan kan en gaat daardoor stoer doen en heel veel praten.

Ook is er sprake van een hele snelle gedachtegang, hallucinaties en grootheidswaan.

Kinderen met een bipolaire stoornis vertonen vaak slaapproblemen en problemen met concentratie. Daarnaast wordt vaak gezegd dat ze een moeilijk temperament hebben en gevoelig zijn voor prikkels.

Overlap tussen ADHD en bipolaire stoornis

Wanneer je beide aandoeningen met elkaar vergelijkt, is het niet lastig om te concluderen dat er heel veel overlap is tussen deze twee. Bij beide wordt hyperactiviteit, impulsiviteit, aandachtstekort, concentratieproblemen, prikkelbaarheid en stoer of agressief gedrag gezien.

Daarnaast kunnen beide last hebben van een hele snelle gedachtegang, moeilijk temperament en depressieve periodes.

Bij kinderen met ADHD komt dat omdat het omgaan met de stoornis nog weleens lastige situaties met zich mee kan brengen. Je kunt je dus voorstellen dat het voor de hand ligt om deze twee met elkaar te verwarren.

Grootste verschil ADHD en bipolaire stoornis

Toch zijn er ook verschillen tussen ADHD en bipolaire stoornis. Ten eerste is een bipolaire stoornis een stemmingsstoornis, waarbij de verschillende periodes elkaar duidelijk afwisselen. De symptomen van ADHD zijn veel constanter, waarbij alleen de ernst en intensiteit wat verschillen.

Ten tweede zijn bij een bipolaire stoornis wat zaken te zien die bij ADHD niet te zien zijn, zoals weinig slaap nodig hebben, grootheidswaan, euforie en hallucinaties.

Er wordt dan ook aangeraden om bij een vermoeden van ADHD eerst het bestaan van een bipolaire stoornis uit te sluiten. Gebeurt dit niet, dan kan het zijn dat er symptomen gemist worden, waardoor ten onrechte ADHD wordt gediagnosticeerd.

7 gedachten over “Het verschil tussen ADHD en een bipolaire stoornis”

  1. Beste,

    Bij ADHD spreekt u over symptomen als ‘prikkelbaarheid, agressief of stoer gedrag, depressie en een gebrek aan kritiek.’ Wat u met het laatste bedoelt weet ik niet, maar hoe dan ook zijn dit alle vier géén symptomen van ADHD. Ze behoren niet tot de lijst van criteria voor het stellen van de diagnose ADHD (DSM-5). Als iemand met ADHD deze symptomen vertoont, hetgeen wel voor kan komen, is er sprake van comorbiditeit of kenmerken secundair aan de aandoening.

    1. Coen Olde Bijvank

      Beste, bedankt voor uw reactie. Ik begrijp dat deze symptomen niet letterlijk zo staan beschreven. Maar ik doel op het ‘algemeen’ in de praktijk zijn er wel honderden symptomen. Maar dat is bij ieder persoon verschillend.

      In ieder geval bedankt voor uw feedback en tijd.

      Groetjes, Coen

  2. Marion van Baak

    Ik (ADHD) denk dat mensen met ADHD deze gedragskenmerken juist wel (kunnen) hebben, doordat ze bepaalde stofjes in de hersenen minder hebben (dopamine, endorfine enzovoort). Ik heb heel veel aan dit artikel, want ik ben in 2019 onterecht gediagnosticeerd met een bipolaire stoornis. In 2021 kreeg ik ondanks deze diagnose (ook) de diagnose ADHD. Ondanks meerdere onderzoeken is het extreem moeilijk om de diagnose bipolaire stoornis er nu af te krijgen. Met deze informatie kan ik dus heel veel. Bedankt Coen.

  3. Beste Coen,
    U schrijft: “waarbij alleen de ernst en intensiteit wat verschillen”. Zou het kunnen dat u i.p.v. verschillen variëren bedoelt?
    Groeten, Henk

    1. Hallo Henk,

      Dat kan zeker kloppen, echt heeft het ADHDblog een flinke update gekregen.

      Ik wil daarmee zeggen dat vele blogs op mijn staan, terwijl ik deze zelf niet geschreven heb.

      Maar daar zijn we mee bezig om te herstellen. Dit artikel zal ook grondig worden nagekeken.

      Echter doet dit een andere partij, waar ik op dit moment geen invloed heb.

      Op jouw vraag terug te komen: “Zou het kunnen dat u i.p.v. verschillen variëren bedoelt?”

      Dat zou heel goed kunnen.

      Groetjes, Coen

  4. Bedankt voor deze uitleg.
    Ik ben op mijn 15e gediagnosticeerd met ADHD. Ik ben nu 35 en heb sinds mijn 20e ongeveer meer last van toenemende periodes van depressies waardoor ik elke keer weer bij de ggz terug kom. De periodes tussen niet en wel depressieve periodes worden wel steeds kleiner en de periodes van depressie langer en heftiger.
    Ik heb zelf altijd heel erg mijn twijfels gehad aan mijn diagnose, omdat ik (als ik geen manische periode heb) niet hyperactief ben. Dit is af en toe; relatief kort (max een week) en vaak vrij intens. Gepaard met hyperfocus extreme gedrevenheid en (voor mijn doen) opgewektheid.
    Een aantal jaar geleden is mijn broer gediagnosticeerd met een bipolaire stoornis (ook wordt gezegd dat mijn vader dat ook had, maar dat weet ik niet zeker) en toen ben ik helemaal gaan twijfelen aan mijn diagnose.
    Ik heb een herdiagnose aangevraagd bij ADHD centraal en hoop dit dit ook meer duidelijk gaat maken om mijn depressies te behandelen.

Geef een reactie