ADHD is in hele simpele bewoordingen een gevolg van een verstoorde productie en functionering van bepaalde stofjes in de hersenen. Doordat er sprake is van een onbalans, wordt het gedrag hierdoor in bepaalde mate beïnvloed. Zo reageert iemand met ADHD op een andere manier op bepaalde (externe) prikkels. Denk hierbij aan het plotseling omslaan van het humeur, erg druk gedrag en andere zaken. Het kan ertoe leiden dat de concentratie minder is. De kleinste afleiding kan vaak al voldoende zijn. Iemand die ADHD heeft kan daarnaast ook impulsief gedrag vertonen, overactief of juist extreem onrustig zijn.
Symptomen versus kenmerken
Als we het over ADHD hebben, dan kunnen we verschillende symptomen en kenmerken onderscheiden. Om het hele plaatje helder te krijgen: een symptoom is een situatie wat het gevolg is van de oorzaken van ADHD. Een kenmerk is eerder gedraging wat door ADHD wordt gestimuleerd. Zo is de vaak obsessieve hang naar aandacht een kenmerk en is het afwijkende slaappatroon een symptoom.
Volwassenen en kinderen
De symptomen en kenmerken van ADHD komen zowel bij kinderen als volwassenen voor. Dat slechts 33% van de volwassenen die in hun jeugdjaren ADHD hadden en dit blijven houden, betekent niet dat symptomen verdwijnen. In tegenstelling tot jongeren zijn volwassenen vaak beter in staat om bepaalde kemerken en symptomen van ADHD te onderdrukken. Ze zijn er dus nog steeds, maar men kan er over het algemeen beter mee omgaan.
De belangrijkste symptomen en kenmerken van ADHD zijn de volgende:
Concentratieproblemen
- snel afgeleid zijn waardoor het lijkt alsof men minder goed kan luisteren.
- moeite met details, weinig secuur, slordigheidsfoutjes maken.
- teveel tegelijkertijd willen doen.
- vergeetachtigheid.
- niet meer weten waar spullen zijn neergelegd snel verveeld zijn.
Deze concentratieproblemen zijn niet het exclusieve terrein van kinderen met ADHD, ook volwassenen kunnen hier hinder van ondervinden.
Hyperactiviteit
Net als kinderen, kunnen ook volwassenen last hebben van hyperactiviteit. Dit kan zich op verschillende manieren uiten:
- niet stil kunnen zitten
- rusteloos zijn
- veel praten
- niet of moeilijk kunnen ontspannen
Impulsiviteit
Zowel bij volwassenen als bij kinderen met ADHD is er vaak sprake van impulsief gedrag. Dat is niet leeftijdsgebonden en kan ook op latere leeftijd aanwezig blijven. Die impulsiviteit blijkt onder meer uit de volgende zaken:
- acties uitvoeren zonder er eerst over na te denken.
- onnadenkendheid (dingen doen waar men later spijt van heeft).
- anderen onderbreken.
- impulsief gedrag op tal van gebieden: geld, vrienden, relaties en werk.
Typische kenmerken van ADHD
Afgezien van de hierboven gegeven voorbeelden, zijn er tal van andere kenmerken waaraan je iemand met ADHD kunt herkennen:
- geen besef van tijd waardoor men vaak te laat komt.
- moeite hebben met het zorgvuldig plannen van activiteiten.
- (sterk) afwijkend slaappatroon.
- snel geprikkeld zijn.
- snel angstig zijn, vaak in combinatie met weinig zelfvertrouwen.
- snel boos zijn.
- in sociaal opzicht weinig begaafd.