Prevalentie van ADHD bij kinderen en jongeren
Het exacte aantal kinderen en jongeren met ADHD in Nederland is onbekend. De afwezigheid van recente, betrouwbare Nederlandse data maakt het lastig om duidelijke conclusies te trekken. Het gebrek aan uniformiteit in diagnostische methoden en bronnen (zoals rapportages van deskundigen, ouders of kinderen zelf) speelt hierbij een rol. Daarnaast wordt het criterium disfunctioneren – oftewel de mate waarin kinderen hinder ondervinden in hun dagelijkse leven – vaak onvoldoende meegenomen in onderzoek, aldus de Gezondheidsraad.
Internationaal onderzoek biedt echter enige houvast. Wereldwijd heeft gemiddeld 5,3 procent van de kinderen en jongeren ADHD. Studies tonen aan dat de prevalentie in Nederland vergelijkbaar is met andere landen (Boer e.a., 2017). Een meta-analyse naar ADHD-prevalentie laat uiteenlopende cijfers zien, variërend van 4 tot 13 procent, afhankelijk van methodologische verschillen. Wanneer deze verschillen worden gecorrigeerd, ligt de prevalentie tussen 5,9 en 7,1 procent. Het disfunctioneren in het dagelijks leven wordt echter zelden beoordeeld, wat de cijfers waarschijnlijk hoger doet lijken dan in werkelijkheid het geval is (Boer e.a., 2017).
Volgens de Gezondheidsraad (2014) ligt de prevalentie van ADHD tussen de 2 en 7 procent, afhankelijk van de gehanteerde criteria, methoden en leeftijdsgroepen.
Ouders over ADHD
- Uit een gezondheidsenquête in 2023 blijkt dat 5,1 procent van de ouders van kinderen tussen 4 en 12 jaar aangeeft dat hun kind ADHD of ADD heeft.
- Jongens worden hierin vaker genoemd dan meisjes (6,6 procent tegenover 3,5 procent).
- Daarnaast rapporteert 4,2 procent van de ouders dat hun kind symptomen van ADHD of ADD vertoont, zoals rusteloosheid, friemelen en een korte aandachtsspanne.
Meer specifiek geeft 10,1 procent van de ouders aan dat hun zoon rusteloos gedrag vertoont, tegenover 8,1 procent bij meisjes. Friemelen en draaien wordt bij ruim 10 procent van de jongens en 6,8 procent van de meisjes genoemd. Ook hebben jongens meer moeite met concentreren (9,5 procent) dan meisjes (7,3 procent).
ADHD in de kindertijd volgens volwassenen
Het NEMESIS-3-onderzoek (ten Have e.a., 2022) richtte zich op volwassenen en hun ervaringen met ADHD in de kindertijd. Volgens diagnostische interviews heeft 3,6 procent van de deelnemers ADHD gehad tijdens de kindertijd. Dit percentage ligt iets hoger bij mannen (4,3 procent) dan bij vrouwen (3 procent). Onder 18- tot 24-jarigen geeft 4 procent aan ooit symptomen van ADHD te hebben ervaren, met een hoger percentage bij jonge mannen (4,8 procent) dan bij jonge vrouwen (3,1 procent).
Wat is ADHD?
ADHD staat voor ‘attention deficit hyperactivity disorder’, ook wel vertaald als ‘aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit’. Het wordt in de DSM-5 geclassificeerd als een neurobiologische ontwikkelingsstoornis.
De belangrijkste ADHD kenmerken zijn:
- Onoplettendheid
- Impulsiviteit
- Hyperactiviteit
Deze kunnen afzonderlijk of in combinatie voorkomen in drie subtypes:
- Het gecombineerde beeld (meest voorkomend): onoplettendheid, impulsiviteit en hyperactiviteit.
- Het overwegend onoplettende beeld.
- Het overwegend hyperactieve/impulsieve beeld.
Niet elke drukte is ADHD
Het vertonen van ADHD-symptomen betekent niet automatisch dat een kind ADHD heeft. Symptomen kunnen ook tijdelijk optreden als reactie op stress, een traumatische gebeurtenis of angst. Alleen wanneer hyperactiviteit, impulsiviteit en/of aandachtstekort het dagelijks functioneren ernstig belemmeren, kan de diagnose ADHD worden gesteld (Gezondheidsraad, 2014).
Samenvatting en aandachtspunten
Hoewel ADHD een veelvoorkomende diagnose is bij kinderen en jongeren, blijft het moeilijk om exacte cijfers vast te stellen door methodologische en definitorische verschillen in onderzoek. Zowel nationale als internationale data geven echter een indicatie dat ADHD een significante impact heeft op een substantieel deel van de jeugd. Meer uniform en gedetailleerd onderzoek is nodig om een completer beeld te krijgen van de prevalentie en de impact van ADHD.
Geef een reactie