Als je ooit een poging hebt ondernomen om aan een buitenstaander uit te leggen wat ADHD is, dan weet je ongetwijfeld hoe moeilijk dat is. Natuurlijk kun je tal van symptomen moeiteloos opnoemen, maar echt uitleggen is vaak een hele opgave. Er bestaan namelijk nog steeds tal van vooroordelen over ADHD en waar het door wordt veroorzaakt.
Probeer maar eens uit te leggen dat ADHD wordt beïnvloed door dingen van buitenaf, die bepalen hoe de hersenen hormonen aanmaken.
ADHD en de hormoonproductie
In heldere bewoordingen komt het erop neer dat je als ADHD’er te maken hebt met een afwijkende hormoonproductie. Dit is op zich niet uniek, er zijn meerdere situaties waarbij hormoonproductie door externe factoren verstoord raakt. Denk bijvoorbeeld aan medicatie die de potentie bij mannen nadelig beïnvloedt.
Ook bij ADHD is er sprake van externe factoren die (onbedoeld) een afwijkende hormoonbalans veroorzaken. Bij een tijdelijke verstoring, zoals door medicijngebruik, is dit vaak eenvoudig op te lossen, maar bij ADHD is dat veel lastiger.
Een van de hormonen die bij ADHD een belangrijke rol spelen, is cortisol, een hormoon dat onder de endorfines valt.
ADHD en endorfine
Bij ADHD spelen hormonen, net als bij veel andere lichaamsprocessen, een belangrijke rol. Het gaat daarbij vooral om endorfine, een groep hormonale stoffen die betrokken zijn bij verschillende reacties en emoties:
- Endorfine regelt de stressbestendigheid door de aanmaak van cortisol.
- Endorfine wordt door het lichaam aangemaakt als natuurlijke pijnstiller, bijvoorbeeld bij verwondingen.
- Endorfine is betrokken bij de productie van dopamine.
- Endorfine speelt een belangrijke rol bij het emotionele hechtingsproces.
- Endorfine reguleert de natuurlijke aanmaak van insuline.
- Endorfine functioneert als een angstremmend middel en werkt als een natuurlijk antidepressivum.
Uit bovenstaande punten blijkt waarom veel ADHD’ers te maken hebben met uiteenlopende symptomen en aandoeningen. De invloed van endorfine op het lichaam kan leiden tot diverse gevolgen.
Het ‘Gelukshormoon’
Afgezien van het bovenstaande speelt endorfine ook een rol als ‘gelukshormoon’. Dit hormoon zorgt ervoor dat je je prettiger voelt, onbelast en vrij van stress. Wanneer je echter stress ervaart, maakt je lichaam, met behulp van endorfines zoals adrenaline, een andere stof aan: cortisol.
Endorfine helpt stress te bestrijden door de aanmaak van cortisol te reguleren.
Wat is cortisol?
Cortisol kun je het beste zien als een stresshormoon, vergelijkbaar met adrenaline. Terwijl adrenaline een stof is die het lichaam aanmaakt om direct te reageren, is cortisol juist bedoeld om gedurende een langere periode alert te blijven. Dit stelt je, onder normale omstandigheden, in staat om beter met stress om te gaan.
Stress bij ADHD’ers
Stress is niet per definitie slecht; het helpt ons vaak alert te blijven en is een natuurlijke reactie op onbekende situaties. Door alert te zijn, kun je mogelijk gevaar vroegtijdig signaleren en er snel op reageren. Dit brengt je lichaam in een ‘overlevingsmodus’. Voor ADHD’ers verloopt dit proces echter anders.
Gevoelig voor stress
Mensen met ADHD zijn vaak gevoeliger voor verschillende vormen van stress. Deze gevoeligheid leidt tot een verhoogde productie van cortisol, wat juist belemmerend kan zijn. De afgifte van een te grote hoeveelheid stresshormonen zoals cortisol kan oxidatieve stress in de hersenen veroorzaken.
Hierdoor ontstaat een vicieuze cirkel waarin de endorfine steeds meer cortisol aanmaakt, wat andere processen in het lichaam in de knel brengt. Dit kan bijvoorbeeld leiden tot een verhoogde bloedsuikerspiegel en verstoring van andere lichamelijke processen.
Hoe kun je cortisol verlagen bij ADHD?
Om de balans van cortisol en andere hormonen te herstellen, zijn er verschillende strategieën die je kunt overwegen:
- Regelmatig bewegen: Sport en beweging helpen de hormoonbalans te herstellen en kunnen cortisol verminderen.
- Ontspanningstechnieken: Mindfulness, ademhalingsoefeningen en yoga zijn effectief in het verminderen van stress en het verlagen van cortisol.
- Voldoende slaap: Goede slaap is essentieel om de hormonale balans te herstellen en stressbestendigheid te vergroten.
- Gezonde voeding: Een uitgebalanceerd dieet kan een belangrijke rol spelen in het reguleren van stresshormonen.
Door deze aanpassingen kun je het effect van stresshormonen zoals cortisol verminderen, wat kan bijdragen aan een beter gevoel van welzijn en meer controle over ADHD-gerelateerde symptomen.
