ADHD is een probleem in de hersenen. Het is een neurobiologische stoornis, dat wil zeggen een stoornis die zich openbaart tijdens de ontwikkeling en dat kan al op jonge leeftijd zichtbaar zijn. Deze stoornis ontstaat door de werking en structuur van de hersenen. De letters ADHD betekenen Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Het is een probleem dat niet zomaar weer verdwijnt (zoals dat het geval is met de nee-periode), daarom ook is het zeer ingrijpend als jouw kind deze diagnose krijgt. Echter er zijn tegenwoordig handvatten ontwikkeld, die het probleem hanteerbaar maken.
Diagnose ADHD
Het is geen eenvoudige zaak om de diagnose ADHD te stellen. ADHD uit zich namelijk op verschillende manieren. De ene persoon met ADHD zal een enorme druktemaker zijn, blijven praten, niet stil kunnen zitten (je kent zeker het grapje Alle Dagen Heel Druk), terwijl een andere persoon met deze diagnose rustig is, maar problemen heeft met zijn/haar concentratie en uitstelgedrag vertoont. De diagnose wordt vastgesteld door een deskundige. Deze zal mede gebruik maken van de informatie die hij/zij van ouders, leerkracht ontvangt.
Deze info is niet altijd objectief, er zal dus heel zorgvuldig gekeken moeten worden wat het probleem precies is. Het beantwoorden van veel vragen is een onderdeel bij het stellen van een diagnose. De eerste stap, als ouders denken dat er iets mis is met hun kind, is meestal een consult bij de huisarts. Deze zal een verwijzing geven naar de kinder-/jeugdpsychiater als daartoe aanleiding is. Ook kan een psycholoog die bekend is met ADHD de diagnose stellen.
ADHD en de symptomen
Onderstaand vind je de meest voorkomende symptomen en kenmerken bij iemand die ADHD heeft. Deze hoeven niet allemaal voor te komen om voor de diagnose ADHD in aanmerking te komen.
- Onrust in lichaam en geest, veel bewegen, niet stil kunnen zitten, wiebelen en friemelen, zich niet kunnen concentreren, piekeren. De onrust kan ook in de nacht aanwezig zijn.
- Eerst doen dan denken, zeggen wat je denkt, zonder erbij na te denken wat je een ander ermee aandoet. Dit gebeurt zonder dat jij iemand met opzet wilt kwetsen.
- Snel afgeleid zijn. Voorbeeld: op school wordt nieuwe lesstof besproken, maar jij ziet buiten de vogels van de hak op de tak springen.
- Je bent afwezig en dromerig ook dan mis je wat er zich in jouw directe omgeving afspeelt, daardoor sta je letterlijk en figuurlijk vaak buiten spel.
- Nieuwe dingen beginnen en niets afmaken. Enthousiast een nieuwe hobby beginnen bijvoorbeeld, maar het werk(je) niet afmaken.
- Je kunt je snel vervelen. Je bent slechts even met een activiteit bezig.
- Het is een chaos in je hoofd, alles komt maar binnen zonder dat jij deze prikkels kunt ordenen in belangrijk en onbelangrijk. Het stapelt zich op.
- Je bent vergeetachtig. Het is vol in je hoofd, je weet niet meer waar je spullen liggen, je vergeet afspraken.
- Je hebt geen overzicht in je leven, alles loopt door elkaar heen. Het is belangrijk dat er structuur wordt gegeven door derden, zelf lukt je dat niet.
- Door je concentratieproblemen kun je geen lange teksten en geen boeken lezen. Lang luisteren is ook een probleem, daardoor mis je bijvoorbeeld de uitleg in de klas. Je neemt gerust het woord over of maakt zijn/haar zinnen af als de ander te lang praat.
- Je hebt last van hevige emoties, enorme woede aanvallen bijvoorbeeld die buiten elke proportie staan (een zeer overdreven reactie), maar ook extreme angsten en somberheid komen voor. Hoogsensitiviteit komt regelmatig voor bij kinderen met ADHD (je hebt geen filter voor alles wat op je af komt).
- Je lijdt aan chronisch slaaptekort door slaapproblemen veroorzaakt door piekeren, een gedachtestroom die maar doorgaat.
Kenmerken voor kinderen met ADHD, het zijn er veel en nogmaals, ze hoeven zich niet allemaal te uiten. En de ene persoon zal er meer last van ervaren dan de andere, omdat elk kenmerk zich in meer of mindere mate kan laten zien. Ook de omgeving speelt hierin een belangrijke rol. Een kind dat zich thuis en op school veilig voelt, dat zich begrepen voelt, waarvoor veel dingen worden aangepast en waarmee rekening wordt gehouden, zal minder last hebben van de symptomen. Ze zijn er wel, maar ze zijn onder controle door de medewerking van de omgeving, een omgeving ook die ADHD herkent en erkent en het kind helpt ermee om te gaan. Extreem gedrag zal zich dan minder vaak laten zien. Pas wanneer er zich een onbekende en onveilige situatie voordoet, kan een symptoom in een extreme vorm terugkomen.